Znaczenie negatywne wirusów:
I. Są czynnikami chorobotwórczymi;
Po wniknięciu do organizmu gospodarza wirusy wywołują liczne choroby. Mogą atakować człowieka, zwierzęta, rośliny a nawet bakterie. Walka z wirusami jest niezwykle trudna, lecz możliwa. Ludzie opracowują różne szczepionki, dzięki którym udało się znacznie ograniczyć wiele groźnych chorób wirusowych (ospa prawdziwa, choroba Hainego-Medina). Dotychczas nie udało się jednak ich całkowicie wyeliminować. Główną tego przyczyną jest bardzo duża zmienność, czyli szybkie tempo modyfikacji białkowej otoczki niektórych wirusów. Powoduje to, że układ odpornościowy zaszczepionego organizmu, nie jest w stanie rozpoznać przekształconej formy wirusa. Duża zmienność genetyczna wirusów prowadzi do powstawania coraz bardziej zjadliwych szczepów, które co kilka lat wywołują groźne epidemie a nawet pandemie. Przykładem szybko ewoluującego wirusa jest wirus grypy, który jest wyjątkowo trudnym przeciwnikiem. Cechuje się on dużą zmiennością przez co człowiek od lat nie potrafi sobie z nim poradzić. Opracowywane są wciąż nowe szczepionki, które jednak szybko stają się nieskuteczne w walce ze zmodyfikowanymi szczepami.
Klasyfikacja wisusów:
• wirusy zwierzęce – wnikają w całości do komórek gospodarzy wywołując liczne, często bardzo groźne choroby; są bardzo wyspecjalizowane (przede wszytki co do gatunku, a czasem nawet do konkretnego narządu);
• wirusy roślinne – przedostają się do komórek roślinnych przez uszkodzone ściany komórkowe; powodują przebarwienia liści (maziowatość), nieprawidłowy wzrost i zwijanie liści (kędzierzawienie), powstawanie narośli czy usychanie całych pędów; przenikają do komórek gospodarzy w całości;
• bakteriofagi (wirusy bakterii) – są najczęściej bardzo wyspecjalizowane (jednej rodzaj wirusa atakuje jeden gatunek bakterii np. bakteriofag T4 atakuje bakterię Escherichia coli); do komórek gospodarza wnika tyko materiał genetyczny (kapsyd pozostaje na zewnątrz);
Choroby wirusowe:
1. człowieka :
• wirusy RNA: grypa, świnka, polio, różyczka, HIV;
• wirusy DNA: ospa prawdziwa, ospa wietrzna, półpasiec, opryszczka;
 |
| Dziecko chore na ospę wietrzną |
2. zwierząt: wścieklizna, pryszczyca, nosówka, myksomatoza;
 |
| Pies chory na wściekliznę |
3. roślin: smugowatość ziemniaka, kędzierzawka ziemniaka, żółtaczka buraka, mozaika tytoniowa, pstrość tulipana;
II. Niszczą pożyteczne bakterie brodawkowe (wiążące azot z powietrza), przez powodują zmniejszenie żyzności gleby (zmęczenie gleby);
III. Niszczą bakterie wykorzystywane w różnych procesach technologicznych, przez co powodują straty w gospodarce;
Znaczenie pozytywne wirusów:
I. Są dobrym obiektem do badań genetycznych;
II. Są wykorzystywane w inżynierii genetycznej jako wektory przenoszące DNA pomiędzy komórkami;
III. Niszczą niektóre bakterie chorobotwórcze;