Wirus odry należy do rodziny paramyksowirusów. Posiada 21 zidentyfikowanych szczepów. Przyjmuje się, że wyewoluował z wirusa księgosuszy bydła w wyniku bliskich kontaktów ludzi z tymi zwierzętami. Wywołuje odrę, czyli zakaźną chorobę wieku dziecięcego, która charakteryzuje się wysypką na ciele zarażonego. Dwukrotne zaszczepienie gwarantuje 99 procentową skuteczność ochrony przed odrą, dzięki czemu liczba zachorowań znacznie zmalała. Jednak nadal rocznie zaraża się aż 40 milionów ludzi, głównie w krajach biednych, w których nie występują szczepienia. Przebycie odry w wieku dziecięcym powoduje uodpornienia na wirusa na całe życie.
Budowa
Wirus odry różni się od pozostałych wirusów należących do rodziny paramyksowirusów brakiem neuraminidazy. Wirion ma średnicę wielkości od 150 do 300 nanometrów. Posiada otoczkę lipidową, a jego kapsyd ma symetrię helikalną, co oznacza, że kwas nukleinowy otoczony jest białkowymi kapsomerami. Materiał genetyczny ma postać jednoniciowego RNA o ujemnej polarności.
 |
|
Wirus odry widziany spod mikroskopu elektronowego |
Objawy zakażenia
Choroba wywołana wirusem odry przebiega w czterech etapach: okresie wylęgania, nieżytowym, wysypkowym i zdrowienia. Pierwszy etap trwa do 12 dni i zazwyczaj przebiega bezobjawowo, następnie w etapie drugim trwającym około 3 dni występuje między innymi wysoka gorączka, nieżyt nosa i spojówek, światłowstręt i łzawienie oraz kaszel. W kolejnym etapie pojawiają się charakterystyczne białe przebarwienia na wewnętrznej stronie policzków, a 3 dni po nich wysypka na całym ciele oraz ponowne pogorszenie stanu chorego. Wysypka początkowo ma postać drobnych, różowych plam, które w kolejnym stadium pojawiają się ciemniejsze i grubsze. Po około 5 dniach następuje ostatni etap, podczas którego chory zdrowieje.
 |
| Wysypka spowodowana wirusem odry |
Drogi przenoszenia
Do zarażenia się odrą dochodzi przeważnie przez drogę kropelkową wraz z wydzieliną wydostającą się podczas kichania lub kaszlu, czyli przez kontakt z osobą zarażoną. Bardzo rzadko dochodzi do zarażenia się przez przedmioty używane przez chorego, jednak jest to możliwe, ponieważ wirus może przetrwać 2 godziny poza organizmem gospodarza.
Leczenie i profilaktyka
Leczenie polega na podawaniu leków działających objawowo, szczególnie leków przeciwgorączkowych oraz przeciwkaszlowych. Nie wynaleziono jeszcze lekarstwa, które działałyby bezpośrednio na wirusa. Natomiast najlepszym sposobem profilaktyki jest przyjęcie dwukrotnej dawki szczepionki. Warto również unikać osób zarażonych oraz izolować już zainfekowanych.