Bractwo św. Piusa X jest największym i najstarszym ugrupowaniem tradycjonalistów katolickich. Powstało w 1969 r. Jego założycielem był arcybiskup Marcel Lefebvre, stąd polska potoczna nazwa brzmi „lefebryści”.
Początkowo Bractwo Piusa X działało w ramach Kościoła katolickiego. Sytuacja uległa zmianie po tym, jak w 1976 r. arcybiskup Lefebvre udzielił święceń prezbiteriatu klerykom Bractwa bez przyzwolenia miejscowego ordynariusza. Było to niezgodne z przepisami prawa kanonicznego, dlatego 22 lipca 1976 r. papież Paweł VI zawiesił działanie Bractwa, a Lefebvre'a ukarał suspensą (czyli zawiesił w czynnościach kapłańskich).
Ponowny konflikt Marcela Lefebvre'a ze Stolicą Apostolską miał miejsce w 1988 r. Wówczas objęty suspensą arcybiskup bez zgody papieża konsekrował czterech biskupów. W odpowiedzi na to wydarzenie Jan Paweł II ogłosił w liście apostolskim Ecclesia Dei, że arcybiskup Lefebvre i wszyscy wyświęceni przez niego biskupi zaciągnęli na siebie ekskomunikę latae sententiae (wiążącą mocą samego prawa), ponieważ udzielenie święceń miało miejsce bez mandatu Stolicy Apostolskiej. Część dotychczasowych zwolenników Lefebvre opuściła wtedy Bractwo św. Piusa X i 18 lipca 1988 r. za