Tradycjonalizmem katolickim nazywa się nurt katolicyzmu, który wyłonił się na skutek sprzeciwu części duchowieństwa wobec postanowień Soboru Watykańskiego II.
Jego zwolennicy twierdzą, że zmiany posoborowe przeczą całej Tradycji Kościoła i wierze katolickiej. Tradycjonaliści wypowiadają się przeciwko ekumenizmowi z innymi chrześcijanami, dialogowi międzyreligijnemu, wolności religijnej, zmianom w liturgii mszy św. i wprowadzeniu języków narodowych do liturgii. Zarzucają także współczesnemu Kościołowi, że głosi on modernizm potępiony przez św. Piusa X w encyklice Pascendi Dominici Gregis w 1907 roku.
Tradycjonaliści używają w swojej liturgii rytu trydenckiego, uważając że reforma posoborowa „sprotestantyzowała” Mszyę św. i wykluczyła z niej wiele istotnych elementów.
Tradycjonalizm katolicki podzielił się na kilka odłamów: lefebrystów (Bractwo Piusa X), sedeprywacjonizm, sedewakantyzm oraz konklawizm (organizacja posiada własnych papieży). O ile lefebryści prowadzą dialog ze Stolicą Apostolską odnośnie swojego prawnego statutu, o tyle pozostałe z wymienionych ugrupowań zerwały łączność z Kościołem rzymskokatolickim. Obecnie liczba wszystkich tradycjonalistów wynosi ok. 500 tysięcy osób.
Sedewakantyzm
Sedewakantyzm to nurt tradycjonalizmu katolickiego, którego zwolennicy twierdzą, że papieże propagujący nauczanie Soboru Watykańskiego II w kwestiach ekumenizmu, dialogu międzyreligijnego i wolności religijnej są heretykami. Z tego względu sedewakantyści zerwali łączność z Kościołem rzymskokatolickim i nie uznają władzy obecnych następców św. Piotra (tj. od czasu śmierci Piusa XII w 1958 roku). Sama nazwa ruchu pochodzi od łacińskich słów sede vacante – „przy nieobsadzonej stolicy” lub „przy pustym tronie”. Można wyróżnić odmianę umiarkowaną i radykalną sedewakantyzmu.
Umiarkowani sedewakantyści głoszą, że papieże posoborowi są wybrani ważnie kanonicznie, lecz głoszenie herezji zabiera im władzę pontyfikalną, aż do czasu ich porzucenia (są tzw. papieżami materialnym, ale nie formalnymi). Radykaliści twierdzą natomiast, iż wszyscy papieże po Piusie XII zostali wybrani w sposób niekanoniczny, gdyż jeszcze przed elekcją byli heretykami (przez samo przyjęcie postanowień Soboru Watykańskiego II), zatem ich posługa w żaden sposób nie jest prawomocna.
Z sedewakantyzmu wyłonił się konklawizm, którego zwolennicy twierdzą, że ze względu na upadek posoborowej hierarchii mogą wybrać swego własnego papieża (antypapieża).
Największe skupiska ruchu sedewakantystycznego znajdują się w USA, Meksyku i Francji.