Sobór Watykański I (Vaticanum I; 1869-1870) był dwudziestym soborem powszechnym Kościoła katolickiego. Został zwołany do Watykanu przez papieża Piusa IX. Rozpoczął się 8 grudnia 1869 r., ale obrady zawieszono już we wrześniu 1870 r., kiedy wojska włoskie zajęły Rzym, i nigdy ich nie wznowiono.
W czasie Soboru biskupom udało uchwalić się dwie konstytucje: Dei Filius (łac. “Syn Boży”) i Pastor aeternus (łac. „Odwieczny Pasterz”). Pierwsza z nich mówiła o Bogu Stworzycielu, o objawieniu, o wierze i o związkach zachodzących między wiarą a rozumem. Dei Filius uczyła, że z dzieł stworzenia można z całą pewnością poznać Boga i przeciwstawiała panteizmowi, materializmowi oraz racjonalizmowi naukę opartą na Objawieniu.
Z kolei Konstytucja Pastor aeternus (łac. „Odwieczny Pasterz”) zawiera dogmat o prymacie papieża i jego nieomylności, gdy naucza ex catedhra: ... gdy biskup Rzymu przemawia ex cathedra, to znaczy, gdy wykonując urząd pasterza i nauczyciela wszystkich chrześcijan, na mocy swego najwyższego apostolskiego autorytetu określa naukę dotyczącą wiary lub moralności obowiązującą cały Kościół.
Dogmat o nieomylności spowodował schizmę w Kościele. Mniejszościowa grupa 55 biskupów, po uchwaleniu Konstytucji Pastor aeternus na znak protestu opuściła Rzym. Ci, którzy nie przyjęli dogmatu, utworzyli Kościoły starokatolickie.
Do dziś jedynym przypadkiem, w którym oficjalnie zastosowano dogmat o nieomylności papieża dla wprowadzenia nowego dogmatu było ogłoszenie 1 listopada 1950 przez Piusa XII dogmatu o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny.