Synod
Synodem (gr. synodos oznacza „wspólną drogę, wspólne maszerowanie”) nazywa się w Kościele katolickim każde zgromadzenie duchownych, którego zadaniem jest omówienie działalności Kościoła. Rozróżnia się synody:
- diecezjalne (zwoływane przez biskupa);
- prowincjonalne (zwoływane przez arcybiskupa metropolitę; inaczej: metropolitarne);
- plenarne (zebranie przedstawicieli duchowieństwa całego kraju; inaczej: ogólnokrajowe)
Synodem jest również sobór powszechny jako zgromadzenie Kolegium Biskupów ze wszystkich krajów pod przewodnictwem papieża.
Ponadto przy papieżu działa instytucja doradcza zwana Synodem Biskupów. Została ona ustanowiona na Soborze Watykańskim II. Synod Biskupów ma charakter stały i jest zwoływany co jakiś czas przez Ojca Świętego, któremu bezpośrednio podlega. Jego celem jest podtrzymywanie kolegialnej jedności między biskupami, a papieżem przez wspieranie go radą w sprawach wiary, obyczajów i dyscypliny kościelnej. Zebrani biskupi, wybrani z różnych regionów świata, wspólnie rozważają współczesne problemy związane z działalnością Kościoła.
Sobór
Soborem powszechnym (łac. Concilium Oecumenicum) nazywa się uroczyste zgromadzenie Kolegium Biskupów ze wszystkich krajów oraz innych przedstawicieli Kościoła katolickiego, obradujące pod przewodnictwem papieża lub jego przedstawiciela – legata. Obrady te dotyczą takich zagadnień jak: doktryna religijna, organizacja i dyscypliny kościelna.
Sama instytucja soborów powszechnych nawiązuje do soboru apostolskiego w Jerozolimie (48-49), na którym to spotkaniu rozstrzygnięto, ze chrześcijanie nawróceni z pogaństwa nie muszą już dłużej poddawać się przepisom prawa żydowskiego.
Pierwszym soborem powszechnym był Sobór Nicejski w 325 r. W świetle nauczania Kościoła Katolickiego do dnia dzisiejszego odbyło się 21 takich uroczystych zgromadzeń Kolegium Biskupów, a ostatnie miało miejsce w Watykanie w latach 1962-65 (II Sobór Watykański). Należy zaznaczyć, że Kościoły prawosławne i protestanckie uznają tylko pierwszych 7 soborów, czyli za ostatni uważają II Sobór Nicejski z 787 r.
Prawo głosu na soborach powszechnych Kościoła katolickiego mają: kardynałowie, patriarchowie, biskupi ordynariusze i przełożeni zakonów, a także zaproszeni biskupi tytularni. Wszystkie uchwały zatwierdza Ojciec Święty, który jest nieomylny (dogmat o nieomylności papieża przyjęto na I Soborze Watykańskim, który odbywał się w latach 1869-1870).
Sobór powszechny jest równocześnie synodem, czyli zgromadzeniem duchownych poświęconym omówieniu działalności Kościoła.