Stolica Apostolska (łac. Sede Apostolica; inna nazwa: Stolica Święta) to określenie urzędu papieskiego wraz z osobą samego papieża oraz wszystkich urzędów Kurii Rzymskiej jako centralnej władzy Kościoła katolickiego. W tym znaczeniu Stolica Apostolska jest ujmowana jako instytucja bez terytorialna. Głównym jej zadaniem jest podejmowanie najwyższych decyzji w sprawach wiary.
W stosunkach międzynarodowych termin Stolica Apostolska jest używany także jako nazwa rządu Państwa-Miasta Watykan.
Watykan
Watykan to Państwo-Miasto (wł.: Stato della Citta del Vaticano) otoczone ze wszystkich stron terytorium Włoch i stanowiące zachodnią część Rzymu. Sama nazwa pochodzi od wzgórza Watykan na prawym brzegu Tybru. Wzniesiony na nim średniowieczny pałac stał się w 1377 r. rezydencją papieską. Kiedy w 1870 r. Państwo Kościelne zostało przyłączone do Królestwa Włoch papież Pius IX ogłosił się „więźniem Watykanu". Była to jego forma protestu przeciwko zaborowi. Dopiero Pius XI zrezygnował formalnie z roszczeń do średniowiecznego Państwa Kościelnego po podpisaniu ugody laterańskiej (tzw. Traktatu Laterańskiego). Dzień zawarcia owej umowy pomiędzy papieżem Piusem IX i premierem Włoch Benito Mussolinim – 11 lutego 1929 roku – stanowi oficjalny początek państwa watykańskiego.
Watykan jest najmniejszym państwem świata; jego obszar wynosi zaledwie 0,44 km2. Jest równocześnie państwem eksterytorialnym (wyłączonym spod jurysdykcji państwa włoskiego) i suwerennym na polu międzynarodowym. Jako podmiot prawa międzynarodowego Watykan posiada sieć placówek dyplomatycznych (utrzymując stosunki dyplomatyczne z 177 państwami), własną armię (ok. 100 żołnierzy; jest to tzw. gwardia szwajcarska) i więzienie. Na terenie Watykanu działają ponadto urzędy, sąd, poczta, dworzec kolejowy, rozgłośnia radiowa, gazeta (L'Osservatore Romano).
Ustrój Państwa Watykańskiego klasyfikuje się jako monarchię teokratyczną. Najwyższą władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą sprawuje bowiem papież wybierany dożywotnio przez Kolegium Kardynałów podczas konklawe. Symbolem Watykanu jest żółto-biała flaga z tiarą i kluczami papieskimi. Językami urzędowymi są włoski i łacina.
Watykan znajduje się wyłącznie pod suwerennością Stolicy Apostolskiej i pełni wobec niej rolę służebną. Można powiedzieć, że Stolica Apostolska (rozumiana jako siedziba papieża, urzędów i instytucji Kościoła rzymskokatolickiego) mieści się w Watykanie, niemniej zarówno w mediach, jak i oficjalnych dokumentach, te dwie nazwy bywają używane zamiennie.
Na obszarze Watykanu znajdują się liczne zabytki, m.in. .: plac i Bazylika Św. Piotra, Papieska Akademia Naukowa, Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne, Bibliotheca Apostolica Vaticana. Do państwa watykańskiego należą również instytucje i obiekty leżące poza jego granicami, np. bazylika Laterańska w Rzymie, 5 uniwersytetów: Papieski Uniwersytet Gregoriański, Papieski Uniwersytet Laterański, Papieski Uniwersytet Św. Tomasza z Akwinu, Papieski Uniwersytet Urbana, Papieski Uniwersytet Salezjański oraz letnia rezydencja papieska w Castel Gandolfo (30 km na południowy wschód od Rzymu).