Santi di Tito - portret Niccola Machiavellego |
Całe życie Niccolo di Bernardo dei Machiavellego związane było z Florencją. Tam się urodził, mieszkał i zmarł, tam też powstało najważniejsze jego dzieło – „Książę”. Przyszedł na świat w roku 1469 jako drugi syn zubożałego szlachcica, Bernarda di Niccolo Machiavelli i Bartolomei di Stefano Nelli. Jego ojciec był prawnikiem, opowiadającym się po stronie gwelfów, ugrupowania nastawionego propapiesko i antycesarsko.
Niccolo Machiavelli kształcił się w domu, co było wówczas dość powszechnym zwyczajem we Florencji. W 1494 roku rozpoczęła się jego polityczna kariera. W tym czasie Florencja była jednym z włoskich państw-miast, targanych wewnętrznymi walkami o wpływy. Był to okres II Republiki Florenckiej, burzliwy czas walk o władzę, charyzmatycznych wystąpień Giorolamo Savanaroli i dynamicznego rozwoju kultury.
Machiavelli rozpoczynał od zajmowania się korespondencją, wolno mu było wygłaszać opinie, jednak nie podejmował znaczących decyzji. Szybko jednak zdobył sobie uznanie i powierzono mu kwestie wojen i administracji. W 1498 roku ekskomunikowany Savanarola został spalony na stosie, władzę we Florencji objął patrycjat. Rada Osiemdziesięciu powołała Machiavellego na stanowisko sekretarza Drugiej Kancelarii. Powierzono mu tym samym istotne kwestie polityki wewnętrznej, a wkrótce także zagranicznej – ponieważ objął także urząd sekretarza Kancelarii Dziecięciu. Jego wpływ na politykę Florencji był coraz większy. W tym okresie sporo podróżował jako przedstawiciel dyplomatyczny. Bywał na europejskich dworach, m.in. króla Francji, Ludwika XII, cesarza Maksymiliana I czy papieża Juliusza II.
Savanarola został spalony na stosie w 1498 roku, jednak republika przetrwała do 1512 r., kiedy to do władzy powróci Medyceusze. Był to koniec błyskotliwej kariery Machiavellego. Uchwałą Signorii odebrano mu urząd i oskarżono o udział w republikańskim spisku. Został aresztowany, był więziony i torturowany. Kiedy z powodu braku dowodów winy w końcu wyszedł na wolność, musiał opuścić Toskanię. Zamieszkał wówczas w wiejskiej posiadłości w San Casciano i oddał się pracy twórczej. Powstało wówczas wiele traktatów politycznych (w tym ten najsłynniejszy pt.: „Książę”), z których większość ukazała się drukiem dopiero po śmierci autora, zaś niedługo potem, w roku 1559, znalazły się na Indeksie ksiąg zakazanych.
Jego los poprawił się nieco w 1520 roku. Wówczas to za sprawą kardynała Giulla de'Medici otrzymał zlecenie napisania historii Florencji dla tamtejszego uniwersytetu.
Machiavelli zmarł w 1527 roku i został pochowany w kościele Santa Croce.