William Golding – brytyjski powieściopisarz, dramaturg i poeta. Laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
William Golding - biografia
William Golding urodził się w 1911 roku w Londynie. Pochodził z rodziny inteligenckiej, jego ojciec był nauczycielem nauk ścisłych i zagorzałym socjalistą, a matka działała na rzecz praw kobiet. Swoje pierwsze wiersze napisał, będąc uczniem szkoły średniej. Początkowo podjął studia z nauk przyrodniczych na Uniwersytecie Oksfordzkim, ale po dwóch latach postanowił przenieść się na literaturę. Studia filologiczne ukończył z wyróżnieniem, po czym rozpoczął pracę jako nauczyciel języka angielskiego. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do marynarki wojennej, w której służył do 1945 roku. Brał czynny udział w wielu starciach z Niemcami, za co został nagrodzony stopniem porucznika. Uczestniczył między innymi w słynnym desancie sił alianckich na Normandię. Doświadczenia wojenne miały duży wpływ na jego późniejszą twórczość, skłaniając go do pesymistycznego spojrzenia na ludzkie życie. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do zawodu nauczyciela, a także zaczął rozwijać karierę literacką.
Kariera literacka i wyróżnienia
Na początku lat pięćdziesiątych podjął próbę wydania swojej debiutanckiej powieści pod tytułem Władca Much. Utwór został odrzucony przez co najmniej dziesięciu wydawców. W końcu jednak Goldingowi udało się wydać powieść, która ukazała się drukiem w 1954 roku. Władca Much szybko stał się literacką sensacją, zdobywając uznanie czytelników i krytyków. Sukces pisarski pozwolił autorowi zrezygnować z pracy nauczycielskiej i poświęcić się całkowicie pisaniu. W kolejnych latach Golding opublikował kolejne powieści, takie jak: Spadkobiercy, Siła bezwładu i Wieża, które ugruntowały jego pozycję jako wybitnego pisarza. Za swoją twórczość zebrał pokaźną kolekcję nagród literackich. W 1980 roku otrzymał prestiżową Nagrodę Bookera za najlepszą powieść anglojęzyczną, a trzy lata później został laureatem nagrody Nobla w dziedzinie literatury za „powieści, które dopomagają zrozumieć warunki funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie”. Za swój wkład w rozwój literatury angielskiej został nagrodzony tytułem szlacheckim przez królową Elżbietę II. Należał także do Królewskiego Towarzystwa Literackiego – prestiżowej organizacji zrzeszającej najbardziej zasłużonych literatów w Wielkiej Brytanii. William Golding przez wiele lat tworzył osobisty pamiętnik, który z czasem stał się zapisem jego życia. Opisywał w nim wspomnienia z przeszłości i analizował swoje utwory. Przedstawił w nim wydarzenie, które zainspirowało go do napisania Władcy Much – jako nauczyciel podzielił swoich uczniów na dwie walczące ze sobą grupy. Pisarz zmarł w 1993 roku w Londynie.
Charakterystyka twórczości Williama Goldinga
Najsłynniejszym dziełem Goldinga jest jego debiutancka powieść Władca Much. Utwór opowiada o grupie chłopców, którzy w wyniku katastrofy lotniczej trafiają na bezludną wyspę i początkowo starają się kierować zasadami znanymi ze świata cywilizowanego. Z czasem jednak coraz bardziej pogrążają się w bezprawiu, a normy moralne i ludzka wrażliwość zaczynają w nich zanikać. Powieść jest alegorycznym studium ludzkiej natury, pokazującym, jak cienka granica dzieli barbarzyństwo od cywilizacji. Przedstawia świat, w których strach i pierwotne instynkty doprowadzają do zniszczenia wartości, jakimi kierują się cywilizowane społeczeństwa. Autor, będący przez wiele lat swojego życia nauczycielem, zwraca także uwagę na to, jakie niebezpieczeństwa czyhają na dzieci pozbawione opieki i mądrego przewodnictwa dorosłych. Władca Much trafił do kanonu literatury światowej. Powieść wymieniana jest w wielu rankingach najważniejszych dzieł XX wieku. Była także wielokrotnie adaptowana na potrzeby filmu i teatru. Jest również jedną z najważniejszych lektur szkolnych w Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach świata.
Pozostałe dzieła
Inną ważną powieścią autora jest utwór Spadkobiercy, opowiadający o spotkaniu plemienia neandertalczyków z homo sapiens. Ci pierwsi ukazani są jako dobroduszne i ufne istoty, które jednak przegrywają walkę o dominację z agresywnym i ekspansywnym gatunkiem. Powieść zawiera refleksję nad postępem i jego wpływem na kondycję świata. Autor zastanawia się w niej, co sprawia, że stajemy się ludźmi. William Golding to także twórca trylogii morskiej (Rytuały przejścia, Z bliska, Ogień na morzu), opowiadającej o dziewiętnastowiecznej podróży statkiem. Pisarz analizował w niej interakcje między jednostką a społeczeństwem, a społeczność marynarzy ukazał jako metaforę społeczeństwa. Twórczość Goldinga cechuje pesymistyczne spojrzenie na naturę ludzką. Bohaterowie jego dzieł to ludzie zagubieni w świecie wartości, szukający odpowiedzi na fundamentalne pytania. Pisarz ostrzegał przed światem, w którym dominuje hierarchia oparta na sile i przemocy, a także akcentował rolę cywilizacji w kształtowaniu zasad moralnych.
Zdjęcie pochodzi z portalu https://commons.wikimedia.org/, użyto na podstawie Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Netherlands.