 |
| Edward Stachura (ok. 1958) |
Edward Stachura urodził się w 1937 roku w Charvieu we Francji w rodzinie emigrantów, którzy wyjechali z Polski w celach zarobkowych. Rodzina powróciła do kraju w 1948 roku i osiedliła się w okolicach Aleksandrowa Kujawskiego.
Stachura zaczął uczęszczać do liceum w Ciechocinku, jednak z powodu kłopotów w nauce i nieporozumień z kadrą pedagogiczną przeniósł się do Gdyni. Już we wczesnej młodości związał się z gdańską grupą artystyczną „Kontrasty”. Kiedy nie dostał się na studia artystyczne, podjął pracę fizyczną w spółdzielni ogrodniczej. W 1957 roku rozpoczął naukę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Romanistyki. W 1967 roku ożenił się z Zytą Anną Bartkowską.
Stachura bardzo dużo podróżował po kraju – w okolice ziemi głogowskiej, potem również wyjeżdżał za granicę. Dzięki stypendium był w Meksyku, Jugosławii, Syrii, Norwegii, Szwajcarii, Francji, Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie.
Zmarł śmiercią tragiczną w 1979 roku. Popełnił samobójstwo po bezskutecznym leczeniu poważnych zaburzeń psychicznych.
Edward Stachura - charakterystyka twórczości
Stachura debiutował jako prozaik opowiadaniem pt.: „Jeden dzień” (1963), gorąco przyjętym przez krytykę. Pozostawił po sobie również dwie powieści: „Cała jaskrawość” i „Siekierezada albo Zima leśnych ludzi”.
Najbardziej znany i doceniany jest Stachura jednak przede wszystkim jako poeta. Można tu wymienić takie tomy jak: „Dużo ognia”, „Przystępuję do ciebie”, „Po ogrodzie niech hula szarańcza”, „Missa pagana”. W latach 80. poezja Stachury stała się symbolem młodzieżowej kultury alternatywnej. Wiele jego utworów było wykonywanych przez znane zespoły, np. Stare Dobre Małżeństwo. Sam Stachura również śpiewał swoje teksty do wtóru gitary. Jak wskazuje Stanisław Burkot, Stachura jako pierwszy wprowadził do polskiej literatury główne motywy amerykańskiej kultury popularnej, przede wszystkim zaś mit trampa – poety w drodze, który ucieka z wielkiej aglomeracji, buntując się przeciwko społecznym konwencjom i ograniczeniom.
Wolność, miłość, braterstwo, dążenie do prawdy to najważniejsze wartości w tej poezji. Mamy tu do czynienia z wielką afirmacja świata, a jednocześnie z odrzuceniem zakłamania. Twórczość Stachury to „życiopisanie”, a więc opiera się ona na zniesieniu antynomii pomiędzy życiem i literaturą. Obie sfery się w niej przenikają. To istota bogatego i poruszającego dorobku poety.