 |
| Jerzy Pilch/ fot. Adam Kumiszcza (2008) |
Jerzy Pilch urodził się w 1952 roku w Wiśle. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do roku 1999 pracował w redakcji „Tygodnika Powszechnego”, związany był też z „Hustlerem”, „Polityką”, „Dziennikiem” i „Przekrojem”, na łamach których publikował felietony. Obecnie jego felietony ukazują się w rubryce „Drugi dziennik” w „Tygodniku Powszechnym”, z którym nawiązał ponowną współpracę w 2012 roku.
W 2003 r. Pilch zainicjował na łamach „Polityki” Ogólnonarodowy Konkurs na Opowiadanie zatytułowany „Pisz do Pilcha”. Wybrane prace znalazły się w antologii „Pisz do Pilcha. Opowiadań współczesnych trzydzieści i trzy”.
Autor był wielokrotnie nagradzany zarówno za osiągnięcia literackie, jak i publicystyczne. W 1989 za tom „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej” otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. „Tysiąc spokojnych miast” – książka ta została uznana Krakowską Książką Miesiąca. Powieść „Pod Mocnym Aniołem” przyniosła Jerzemu Pilchowi w 2001 roku Nagrodę Nike.
Prywatnie Pilch jest wyznawcą Kościoła ewangelicko-augsburskiego.
W 2012 roku pisarz ujawnił, że cierpi na chorobę Parkinsona.
Jerzy Pilch - twórczość
Jerzy Pilch jest autorem powieści, felietonów, dramatów i scenariuszy filmowych.
Największą popularność zapewniają mu publikowane nadal felietony, pełne humoru, ironii i trafnych obserwacji absurdów rzeczywistości. Już w stanie wojennym zyskał rozgłos jako autor satyrycznych felietonów literackich, które odczytywał podczas spotkań krakowskiego czasopisma mówionego „Na Głos”. Do szerszej publiczności trafił za pośrednictwem „Tygodnika Powszechnego”.
Jego pierwszy zbiór opowiadań „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej” (1988) zawiera groteskowe portrety znanych postaci. Opowiadania napisane są w podobnym stylu jak felietony, z dużą dawką humoru, ale też nostalgii. W kolejnych tomach doskonalił technikę narracji. Jego zdolność do opowiadania anegdot była porównywana z talentem Hrabala czy Kundery. Zapisywanie wspomnień, ubieranie ich w ciepłą i humorystyczną formę to rodzaj terapii, sposób na ukojenie bólu egzystencji i dotkliwej świadomości upływającego bezpowrotnie czasu.
W prozie Pilcha można odnaleźć sporo wątków autobiograficznych, postaci jego krewnych, przyjaciół, kochanek, przypadkowo spotkanych osób. Ewangelicka wspólnota w Wiśle ukazywana w sposób zmitologizowany, urasta do rangi „małej ojczyzny”. W powieści „Pod Mocnym Aniołem” (2000) pojawia się natomiast wątek pisarza zmagającego się nałogiem alkoholowym.
W 2008 roku ukazała się jego książka „Marsz Polonia”, która była szeroko komentowana. Autor podobnie jak niegdyś Wyspiański dokonał literackiej adaptacji przyjęcia, na które był zaproszony. Dla wszystkich było jasne, że opisany bal u Beniamina Bezetznego to bal u Jerzego Urbana.
Pilch jest też autorem scenariuszy i dramatów. Na podstawie jego powieści „Spis cudzołożnic” powstał film o tym samym tytule, do którego autor współtworzył dialogi, a nawet wystąpił w jednym z epizodów. Pilch jest też autorem scenariuszy do „Żółtego szalika” (nagrodzony na Festiwalu Filmów Polskich w Gdyni) z cyklu „Święta polskie” i „Miłości w przejściu podziemnym”. Napisał też scenariusz do dwóch odcinków serialu „Bar Atlantic”.
Na scenie Teatru Telewizji grano m.in. jego „Monolog z lisiej jamy” (monodram w wykonaniu Bogusław Lindy) i „Narty Ojca Świętego” (reż. Piotr Cieplak).
Jerzy Pilch - wybrane utwory
Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej (Londyn 1988)
Spis cudzołożnic (Londyn 1993)
Inne rozkosze (1995)
Monolog z lisiej jamy (1996)
Tysiąc spokojnych miast (Londyn 1997)
Bezpowrotnie utracona leworęczność (1998)
Pod Mocnym Aniołem (2000)
Narty Ojca Świętego (2004)
Moje pierwsze samobójstwo (2006)
Marsz Polonia (2008)