 |
| Andrzej Bursa |
Andrzej Bursa urodził się w 1932 roku w Krakowie. Bursa nie akceptował komunistycznych sympatii swojego ojca, dlatego miał z nim bardzo złe relacje. Sam poeta z powodu swojej jawnej postawy opozycyjnej nie został dopuszczony w terminie do egzaminu maturalnego, co opóźniło jego edukację.
Bursa studiował dziennikarstwo, a następnie filologię słowiańską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1952 roku wziął ślub z Ludwiką Szemiot, studentką ASP. Z powodu kłopotów finansowych przerwał studia i zaczął pracować jako dziennikarz „Dziennika Polskiego” w Krakowie. Współpracował z teatrem „Cricot 2” Tadeusza Kantora oraz z Piwnicą pod Baranami.
Zmarł w 1957 roku, w wieku 25 lat z powodu wrodzonej wady aorty.
Debiutancka książka poety ukazała się dopiero po jego śmierci, nakładem Wydawnictwa Literackiego. Bursa został również wyróżniony na Festiwalu Młodej Poezji Polskiej.
Andrzej Bursa - charakterystyka twórczości
Bursę zalicza się do grona tak zwanych „poetów przeklętych”, którzy zmarli w młodym wieku, a ich buntownicza twórczość opierała się na własnych, najczęściej skomplikowanych, doświadczeniach życiowych.
Poeta debiutował na fali październikowej odwilży, dlatego przynależy do Pokolenia '56. Jak wskazuje Stanisław Burkot, poezja Bursy łączyła w sobie awangardowy ascetyzm i klasycystyczną formę. W tradycyjnym stylu utrzymany był poemat „Luiza”, który obnażał zło i brzydotę świata maskowaną przez arkadyjskie mity. Wiersze Bursy miały wyraźnie kontestacyjny charakter – poeta buntował się wobec zastanych, ciasnych norm obyczajowych, ale też wobec estetyki socrealizmu, która niszczyła prawdę i piękno literatury.
Nieobce były mu również tendencje naturalistyczne i antyestetyczne (choć nie można tu mówić o turpizmie), stosowanie wulgaryzmów i brutalizmów. Poezję tę cechuje obrazoburczość, gwałtowność wyrazu i emocji.
Jednym z najsłynniejszych wierszy poety była „Nauka chodzenia”, do której potem odwoływał się Stanisław Grochowiak w sonecie o tym samym tytule. W tekście tym Bursa ukazał egzystencję człowieka jako pasmo nieustannych upokorzeń. Tytułowe „chodzenie” to bowiem czołganie się „od sandałka do kamaszka”.
Bunt poety miał przede wszystkim charakter społeczno-egzystencjalny, w mniejszym zaś stopniu estetyczny. Inne jego ważne teksty poetyckie to np.: „Karnawał”, „Miasteczko”, „Pantofelek” czy „Miłość”.
Oprócz wierszy Bursa pozostawił po sobie również powieść „Zabicie ciotki”, a także dramat „Karbunkuł”.