Kultura po 1945 r. - charakterystyka ogólna

Kultura po 1954 roku obfituje w nieograniczoną wręcz ilość zjawisk i subkultur. W latach 40. i 50. bezpośrednią reakcją szerokich kręgów inteligencji na doświadczenie II wojny światowej stał się egzystencjalizm nie tylko jako filozofia, ale jako pewna subkultura. Rozwijała się ona szczególnie we Francji, gdzie „egzystencjaliści” ubierali się na czarno, mieli własne kawiarnie i słuchali muzyki jazzowej. Oczywiście swoistym guru był tu Jean Paul Sartre.

Żona wielkiego francuskiego filozofa, Simon de Beauvoir, stała się natomiast ikoną innego ruchu kulturowego, jednego z najważniejszych w XX wieku, a mianowicie feminizmu. Jej książka „Druga płeć” (1949) ze słynną tezą: „Nie rodzimy się kobietami, ale się nimi stajemy”, stanowiła najważniejszą publikację I fali feminizmu. II fala feminizmu została natomiast zainicjowana w Stanach Zjednoczonych, a za jej symboliczny początek uważa się publikację dzieła Betty Friedan „Mistyczna kobiecość”.

Lata 60., 70. i 80. to prawdziwy rozkwit feminizmu, ale też jego podział na mniej i bardziej radykalne odłamy. O ile jednak do 6. dekady XX wieku kobiety musiały walczyć o podstawowe prawo uznania ich równości wobec mężczyzn (chociaż w Szwajcarii kobiety uzyskały prawo wyborcze dopiero w 1971 roku, a w Liechtensteinie dopiero w 1984!), o tyle później ruchy feministyczne skupiły się, jak zaznacza Anna Burzyńska, na kategorii „różnicy”, czyli określenia specyfiki kobiecości, ale też męskości.

Feminizm z pewnością był jednym z nurtów kulturowych, który przyczynił się do słynnej rewolucji seksualnej przełomu lat 60 i 70. Proces ten rozpoczął się w 1968 roku, kiedy przez Europę i Stany Zjednoczone przetoczyła się wielka fala młodzieżowych ruchów kontestacyjnych. W USA ruchy te wyrastały w dużej mierze ze sprzeciwu wobec wojny w Wietnamie.

Wpływ na zaistnienie buntu młodego pokolenia miało kino awangardowe (filmy Ingmara Bergmana, Jean Luca Godarda czy Bernardo Bertolucciego), rozwój muzyki rockowej i psychodelicznej (np. The Beatles, The Rollin Stones, Deep Purple).

Na fali tych zmian (zwłaszcza 1968 roku) powstały subkultury takie jak hipisi („dzieci kwiaty”), którzy deklarowali wolną miłość i radykalny pacyfizm.  Z drugiej strony pojawiły się ruchy typu punk czy metal. Osobną subkulturę pod koniec lat 70. stworzyły środowiska afroamerykańskie w USA, a mianowicie hip hop – z charakterystyczną muzyką, stylem ubioru, graffiti i światopoglądem.

Lata 80. i 90. wiązały się również z rozwojem feminizmu. Przyczynił się on bowiem np. do powstania ruchu „political corectness”, ponadto wyodrębniło się wewnątrz niego zupełnie nowe podejście do płci, czyli powstała kategoria „gender” („płci kulturowej” – płci formowanej przez wymogi danej kultury).

Polecamy również:

  • Muzyka współczesna - opracowanie

    Muzyka współczesna kontynuuje oczywiście wiele form i gatunków, które ukształtowały się jeszcze w dwudziestoleciu, jak jazz czy blues. Pojawiają się w jej obrębie jednak również formy nowe, powstające gównie z rozmaitych wariacji i przekształceń wcześniejszych konwencji. W latach... Więcej »

  • Radio i telewizja - rozwój

    Prace nad wynalezieniem radia trwały od XIX wieku, a pierwsza audycja radiowa odbyła się w 1914 roku w Belgii. Gwałtowny rozwój radia miał jednak miejsce w  Stanach Zjednoczonych, gdzie w 1919 roku powstało RCA (Radio Corporation of America), którego wynalazcą był Lee De Forest. Więcej »

  • Film i kino współczesne - charakterystyka i twórcy

    Koniec lat 40. w filmie amerykańskim to kontynuacja nurtu noir (kino czarne), który rozwijał się pod wpływem wielkiej literatury, zwłaszcza dzieł Ernesta Hemingwaya. Kino to opierało się na schemacie kryminalnym i wykorzystywało podstawowe atrybuty tego gatunku: nocny labirynt miasta, światła latarni, broń i... Więcej »

  • Teatr i dramat współczesny - cechy, przykłady, autorzy

    Na początku lat 50. tworzą jeszcze tak wielkie osobowości teatru, jak Eugene O’Neill,  nawiązujący do teatru antycznego czy Bernard Shaw, twórca słynnych komedii („Pigmalion”, „Profesja pani Warren). Więcej »

  • Kontrkultura - definicja, przykłady, znaczenie

    Kontrkultura to zjawisko, w które wpisuje się kontestacja głównego nurtu obowiązującej kultury. Różnorodne nurty kontrkulturowe wynikają zatem ze sprzeciwu wobec ograniczeń narzucanych człowiekowi najczęściej przez kapitalistyczną kulturę Zachodu. Chodzi tu o bunt wobec schematyzmu myślowego,... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 5 =
Ostatnio komentowane
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33