 |
| Ernest Hemingway (1923) |
Ernest Hemingway urodził się w 1899 roku w Stanach Zjednoczonych. Pierwsze próby literackie podejmował jeszcze w szkole. W 1918 roku znalazł się na froncie włoskim i został postrzelony. Była to pierwsza z jego niezliczonych podróży.
Po wojnie wrócił do USA i rozpoczął pracę jako dziennikarz w piśmie „Toronto Star”, ale niedługo potem udał się do Paryża, gdzie postanowił zamieszkać. Nadal pracował dla wspomnianej gazety, przysyłając artykuły między innymi z: Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Turcji. Po okresie ciągłych podróży zamieszkał na Florydzie ze swoją drugą żoną (pierwszą poznał w redakcji „Toronto Star”).
Gdy w 1936 roku wybuchła wojna domowa w Hiszpanii, udał się tam jako korespondent wojenny. Pod wpływem przeżyć z tego okresu napisał jedną ze swoich najbardziej znanych powieści pt.: „Komu bije dzwon”. W 1940 roku ożenił się po raz trzeci. W 1941 pracował jako korespondent na Dalekim Wschodzie. Potem przyszedł okres trzyletniego odpoczynku od długich i dalekich podróży w Hawanie na Kubie. W 1944 roku jako jeden z pierwszych przechadzał się ulicami wyzwolonego spod panowania nazistów Paryża
W latach 50. wiele razy odwiedzał Afrykę spędzając czas na safari. W 1952 roku ukazało się prawdziwe arcydzieło literackie Hemingwaya – „Stary człowiek i morze”. Dwa lata później pisarz został uhonorowany Nagrodą Nobla. Ostatnie lata życia spędził w Ketchum w stanie Idaho (Stany Zjednoczone).
W 1961 roku popełnił samobójstwo. Do dzisiaj nie udało się ustalić przyczyny tak dramatycznego kroku Hemingway'a.
Całego jego życie było niezwykle burzliwe. Na własne oczy oglądał dwie wojny światowe i wojnę domową w Hiszpanii, wiele podróżował, otarł się o paryską cyganerię artystyczną, a wszystkie te wydarzenia odcisnęły piętno na jego twórczości. Hemingway fascynował się baseballem, corridą, boksem, łowieniem ryb, spędził też wiele godzin pośród afrykańskiej przyrody.
Ernest Hemingway - twórczość
Twórczość Hemingwaya ma w dużym stopniu charakter autobiograficzny. Pisarz zmienia nazwiska, przekręca fakty i ubarwia okoliczności, jednak bardzo często czerpie ze swoich prywatnych doświadczeń. Stricte autobiograficzne jest jego „Ruchome święto”, zawierające wspomnienia z okresu pobytu w Paryżu oraz „To co prawdziwe o świcie” – obie książki wydane dopiero po śmierci autora. Wątki z życia pisarza można odnaleźć w takich utworach jak: „Pożegnanie z bronią”, „Słońce też wschodzi” (obraz powojennego pokolenia, niespełniona miłość do Lady Duff Twysden), opowiadanie „Mój stary”, powieść „Komu bije dzwon” (hiszpańska wojna domowa).
Hemingway pasjonował się morzem, łowieniem ryb, gonitwami byków, sportem. Właśnie te pasje, uważane za typowo męskie, powracają w jego twórczości („Stary człowiek i morze”, „Rogi byka”, „Komu bije dzwon”). W jego twórczości wielokrotnie powracała tematyka wojenna („Pożegnanie z bronią”, „Komu bije dzwon”). Obraz wojny jest za każdym razem uderza swoim bezsensem.
Bohaterowie Hemingway'a to silni mężczyźni, często nadużywający alkoholu, zmagający się z samotnością i depresją. W „Słońce też wschodzi” pisarz ukazał całe pokolenie ludzi straconych, zmagających się z poczuciem absurdu istnienia i rozpadem tradycyjnego systemu wartości. Niejednokrotnie zarzucano mu maskulinizm. Tworzył postacie silne, często wręcz brutalne i prymitywne, ale zawsze odważne, pełne godności i dumy. Hemingway stawia swoich bohaterów w trudnych sytuacjach (wojna, korrida, polowanie, samotna morska wyprawa), każąc im zmagać się ze swoimi słabościami i dokonywać trudnych wyborów, co pozwala im odkrywać sens życia. Kobiety pojawiają się w tej twórczości tylko na marginesie, a ich portrety są powierzchowne.
Autor określany był też mianem piewcy życia, co wynikało z jego zachwytu nad pięknem natury. Z przekonaniem opisywał żywioł morza, zwyczaje zwierząt, siłę przyrody. Dziś coraz częściej odczytuje się tę twórczość jako przejaw rosnącej świadomości ekologicznej. Krytycy zwracają uwagę, że jest ona odejściem od antropocentrycznego postrzegania świata. Pisarz podkreślał związki człowieka z przyrodą, widząc jej zbawcze działanie na ludzką naturę.
Początki pracy twórczej Hemingway'a to praca redaktora rozpoczęta jeszcze w czasach licealnych i kontynuowana potem po wojnie w 1920 roku. Ten dziennikarski epizod miał znaczenie dla kształtowania się stylu pisarza, który zawsze był konkretny, prosty i zwięzły. Autor „Komu bije dzwon” posługiwał się krótkimi zdaniami, tworzył rzeczowe relacje ze zdarzeń, dostosowując tempo narracji do toku akcji. Hemingway był zwolennikiem realizmu, mawiał, że prawdziwy pisarz to ten: „(...) kto tworzy nie postacie i literaturę, lecz ludzi i życie”. Unikał więc ozdobników, przemyślanych zabiegów literackich, wyszukanych metafor, dążąc do maksymalnej jasności wywodu. Refleksja miała być wynikiem przemyśleń nad samą fabułą. Pozornie beznamiętny język mówiący o reakcjach zmysłowych, oddawał uważne obserwacje psychologiczne.
W 1954 roku pisarz otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
Ernest Hemingway - wybrane utwory
Słońce też wschodzi (1926, wyd. pol. 1958)
Wzgórza jak białe słonie (1927)
Pożegnanie z bronią (1929, wyd. pol. 1931)
Śmierć po południu (1932, wyd. pol. 1971)
Mieć i nie mieć (1937)
Komu bije dzwon (1940, wyd. pol. 1957)
Stary człowiek i morze (1952, wyd. pol. 1956)
Ruchome święto (1964, wyd. pol. 1966)
Niebezpieczne lato (1985)
Rajski ogród (1986)
To co prawdziwe o świcie (1999)