Janusz Głowacki - biografia i twórczość

Janusz Głowacki urodził się w 1938 roku w Poznaniu. Studiował historię i aktorstwo, ostatecznie przeniósł się na polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i studia te ukończył w 1961 r. Zadebiutował w roku 1960 opowiadaniem „Na plaży”, które opublikował „Almanach Młodych”. Od 1964 ukazywały się na łamach tygodnika „Kultura” jego felietony i opowiadania. Część z nich została później włączona do tomów: „Wirówka nonsensu” i „Nowy taniec la-ba-da”. Z „Kulturą” współpracował do 1981 r.

Pod koniec lat 60. Głowacki związał się z przemysłem filmowym, tworząc scenariusze. Na podstawie jego twórczości powstał m.in. film Andrzeja Wajdy „Polowanie na muchy”. Dziś najbardziej znany jest „Rejs”, który Głowacki stworzył razem z Markiem Piwowskim.

Kiedy w 1981 roku wprowadzono stan wojenny, pisarz zdecydował się pozostać zagranicą i w 1983 r. zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Poświęcił się wówczas głównie dramatopisarstwu. Dużym powodzeniem cieszyło się jego „Polowanie na karaluchy”, największy sukces przyniosła mu „Antygona w Nowym Jorku” doceniona zarówno w Ameryce, jak i w Europie. Przez pewien czas pracował też jako wykładowca.

W 2005 roku Głowacki otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis z rąk ówczesnego ministra kultury.

Pisarz nadal mieszka w Nowym Jorku. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Janusz Głowacki - twórczość

Twórczość Głowackiego skupiona jest na tematyce moralnej i obyczajowej. Pisarz posługuje się ironią i groteską, obnażając rozpad systemu wartości etycznych. Demaskuje zakłamanie i powierzchowność współczesnej kultury. Oddaje realia życia w Polsce w okresie tzw. małej stabilizacji i dekady sukcesu.

W powieści „Moc truchleje” Głowacki opisuje wydarzenia w Stoczni Gdańskiej w roku 1981 z punktu widzenia prymitywnego robotnika. Powieść ukazała się w podziemnym wydawnictwie, później opublikowano ją we Francji, Anglii, Niemczech i innych krajach europejskich, a także w Stanach Zjednoczonych.

„Ostatni cieć” to z kolei krytyczny obraz czasów współczesnych, prowadzących do zupełnego zidiocenia społeczeństwa. Podobną problematykę porusza „Czwarta siostra” – gorzka komedia ukazująca, jak bardzo zmieniła się Rosja od czasu, gdy przyglądał się jej Czechow. W „Polowaniu na karaluchy” poruszył Głowacki problem polskiej emigracji.

Autor ten posiada zmysł obserwacji. Doskonale oddaje realia powojennej Polski czy życia emigracji. Konkretne sceny ukazane w sposób realistyczny nabierają w jego twórczości znaczeń uniwersalnych. Pisarz często odwołuje się do europejskiej kultury, co widać już po lekturze samych tytułów, np.: „Fortynbras się upił”, „Antygona w Nowym Jorku”.

Wybrane utwory Janusza Głowackiego

„Wirówka nonsensu” (1968)
„Moc truchleje” (1981)
„Polowanie na karaluchy” („Dialog” - 1990)
„Fortynbras się upił” („Dialog” - 1990)
„Antygona w Nowym Jorku” („Dialog” - 1992)
„Czwarta siostra” (wyst. 2000)
„Ostatni cieć” (2001)
„Z głowy” (2004)
„Good night, Dżerzi” (2010)

Janusz Głowacki/ fot. Mariusz Kubik (2005)