Ewa Lipska urodziła się w 1945 roku w Krakowie. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych, po studiach podjęła zaś pracę w Wydawnictwie Literackim. W 1975 roku wyjechała na stypendium do Stanów Zjednoczonych. W 1983 roku przebywała na stypendium w Berlinie Zachodnim.
Ewa Lipska/ fot. Krzysztof Poboży (1995) |
Poetka jest członkiem PEN Clubu, a także Polskiej Akademii Umiejętności. W 1989 roku była jedną z założycielek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 90. przebywała w Wiedniu, pracując w polskiej ambasadzie, a także kierując Instytutem Polskim.
Lipska jest laureatką wielu prestiżowych nagród literackich: Nagrody im. Andrzeja Bursy, Nagrody Kościelskich, PEN-Clubu, a także innych (np. Złotego Krzyża Zasługi czy doktoratu honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach). Jej wiersze są tłumaczone na wiele języków obcych i cieszą się wielkim uznaniem czytelników i krytyków. Poetka mieszka i pracuje w Krakowie.
Ewa Lipska - charakterystyka twórczości
Ewa Lipska debiutowała w 1967 roku tomem „Wiersze”, który wraz z poezją Rafała Wojaczka niejako zapowiadał nurt Nowej Fali. Poetka nie należała do żadnej z popularnych w tym okresie grup poetyckich i pomimo że jej twórczość wpisuje się w głos pokolenia, to pozostaje zjawiskiem osobnym.
Jak wskazuje Stanisław Burkot, zarówno w pierwszej, jak i w kolejnych książkach poetyckich Lipskiej („Drugi zbiór wierszy 1970, „Trzeci zbiór wierszy” 1972, „Czwarty zbiór wierszy” 1978) mamy do czynienia ze swoistym napięciem pomiędzy światem czysto prywatnym a językiem publicznym. Podobnie jak Barańczak czy Krynicki, poetka demaskuje mowę poprzez rozbijanie utartych frazeologizmów. Jednocześnie jednak rzeczywistość poetycka Lipskiej jest mocno osadzona w tym, co intymne i najbardziej osobiste. Stąd mamy tu do czynienia ze swoistą antynomią tego, co egzystencjalne i tego, co historyczne.
Ponadto wiersze Lipskiej operują dyskretną ironią, która pomaga jej zachować dystans w stosunku do własnego pokolenia. Późniejsze utwory poetki z tomów: „Przechowalnia ciemności” (1985), „Strefa ograniczonego postoju” (1990), „Stypendyści czasu” (1994) to teksty nasycone cielesnością i problematyką śmierci. Niejednokrotnie pojawiają się tu akcenty katastroficzne. Lipska sięga po takie techniki poetyckie jak paradoks czy koncept. Poetkę interesuje również wyrazista metamorfoza współczesnej kultury, z jednej strony zawłaszczonej przez masowość, z drugiej natomiast przez dyskurs politycznych stereotypów („Sklepy zoologiczne” 2001, „Gdzie indziej” 2005).
Lipska jest również autorką dramatu poetyckiego „Nie o śmierć tutaj chodzi, lecz o biały kordonek” oraz licznych felietonów.