Biografia
Jacek Kaczmarski urodził się 22 marca 1957 roku w Warszawie. Był poetą, pieśniarzem, prozaikiem i kompozytorem. Zasłynął głównie dzięki autorstwu piosenek o tematyce historycznej. Kojarzony jest z ruchem „Solidarności” oraz czasem stanu wojennego. Jego twórczość była rozpowszechniania potajemnie, w obiegu podziemnym i nieoficjalnych wydawnictwach. Uznawano ja za głos antykomunistycznej opozycji.
Jego rodzice również byli artystami. Matka, Anna Trojanowska pracowała jako malarka, a Janusz Kaczmarski był wieloletnim prezesem Związku Polskich Artystów Plastyków. W 1980 roku Jacek ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jeszcze będąc studentem, poeta rozpoczął swoja działalność muzyczną. Zadebiutował w 1976 roku na Warszawskim Jarmarku Piosenki. Przez długi czas był związany z kabaretem Jana Pietrzaka Pod Egidą. W latach 70. Rozpoczęła się także długa współpraca twórcza z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim. Ich pierwszy wspólny program muzyczny powstał w 1979 roku i nosił tytuł Mury.
W tym samym roku Jacek Kaczmarski został nagrodzony podczas Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie, a kolejnym roku na festiwalu w Opolu uhonorowano go nagrodą dziennikarzy.
W momencie wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, Jacek Kaczmarski koncertował we Francji. Gdy doszły go wieści z kraju, postanowił poczekać z powrotem. Żył głownie z działalności scenicznej, a część zarobionych pieniędzy przekazywał na działanie podziemnej opozycji.
Od 1984 roku pracował w Monachium dla Radia Wolna Europa – prowadził swoja audycje i pisał komentarze polityczne.
Od 1990 roku pieśniarz coraz częściej bywał i koncertował w Polsce. W 1995 roku ze swoja drugą zona i córeczką zamieszkał w Australii. Pomimo odległej i długotrwałej emigracji koncerty w kraju były dla niego bardzo ważne.
W 2001 roku Jacek obchodził 25-lecie swojej działalności artystycznej. W kolejnym roku wykryto u niego raka przełyku. Poeta decydował się na kosztowne leczenie w Australii, licząc, że uda się uniknąć usunięcia strun głosowych. Niestety choroba spowodowała śmierć artysty w Gdańsku 10 kwietnia w 2004 roku.
Jacek Kaczmarski (1992), autor: Paweł Plenzner/www.wikipedia.org.pl |
Twórczość
Kaczmarski pisał wiersze, komponował muzykę. Jego współpraca z bardami Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim zaowocowała licznymi programami muzycznymi odnoszącymi się do tradycji klasycznej, dziejów historii oraz wątków biblijnych. Trio tworzyło także muzykę do gotowej już poezji np. Zbigniewa Herberta. Ich najpopularniejsze programy to m.in.:
Mury (1979)
Raj (1980)
Muzeum (1981)
Strącanie aniołów (1982)
Kosmopolak (1987)
Wojna Postu z Karnawałem (1992)
Sarmatia (1993)
Czerpał z tradycji nie tylko pod względem tematycznym. Wykorzystywał dawne systemy wersyfikacyjne, a odpowiednimi układami rymów podkreślał warstwę brzmieniową swoich utworów.
Swoją twórczość Kaczmarski opierał na złożonej metaforyce. Były to zarówno metafory językowe jak i poetyckie. Do ich budowania wykorzystywał liczne środki stylistyczne, gry słów, parabole, homonimy, przekształcenia frazeologiczne. Często były to również metafory w formie alegorii, nieraz występujące na przestrzeni całego tekstu.
Jedną z ważnych inspiracji dla Kaczmarskiego była historia malarstwa – w pisaniu i analizie obrazów osiągnął niemal mistrzostwo. Dziełom sztuki poświęcony był cały cykl piosenek pt. Muzeum. Ulubionymi malarzami poety byli Jacek Malczewski (Zatruta studnia), Caravaggio, Hans Holbein (Ambasadorowie), Peter Bruegel (Upadek Ikara, Ślepcy czy Wojna postu z karnawałem), Jan Matejko (Rejtan) czy Rembrandt.
Najważniejszym mistrzem i wzorem poetyckim dla Jacka Kaczmarskiego był Włodzimierz Wysocki (rosyjski pieśniarz, poeta i aktor). Według swojego ulubionego barda Kaczmarski napisał m.in utwory Nie lubię, Obława i Obława II, Koń wyścigowy czy Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego (za tę pieśń został zresztą nagrodzony). Inni twórcy, na których wzorował się Jacek to m.in. Bułat Okudżawa, Bob Dylan czy Georges Brassens.