To polski historyk, pisarz i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kazimierz Wyka urodził się 19 marca 1910 roku w Krzeszowicach, a zmarł 19 stycznia 1975 roku w Krakowie (pochowany na Cmentarzu Salwatorskim).
Pisarz pochodził z rodziny właściciela niewielkiego tartaku. W latach 1928-1932 studiował filologię polską na UJ. Jego mistrzami byli wówczas Ignacy Chrzanowski, Kazimierz Nitsch czy Stefan Kołaczkowski. W 1933 roku przebywał na stypendium naukowym we Francji i Belgii a gdy wrócił z zagranicy, przyjął asystenturę na uczelni. Publikował w „Tygodniku Ilustrowanym”, „Gazecie Polskiej” czy „Marchołcie”.
Gdy wybuchła II wojna światowa ponownie zamieszkał w Krzeszowicach, aż do roku 1945. Podczas okupacji niemieckiej współpracował z katolicką organizacją wojskową UNIA, a także intensywnie działał w podziemnym środowisku literackim.
W 1948 roku obronił tytuł profesorski – można powiedzieć, że to właśnie Kazimierz Wyka stworzył podstawy krakowskiej szkoły krytyki. W latach 1963-1965 pełnił funkcje prorektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był także redaktorem naczelnym „Twórczości” (1945-1950).
Brał udział w tworzeniu Instytutu Badań Literackich PAN oraz miał epizod polityczny – pełnił mandat poselski w Sejmie PRL I kadencji w latach 1952-1956.
Wyka był jednym z sygnatariuszy słynnego listu 34, krytykującego cenzurę władz PRL, jednak ostatecznie wycofał swój podpis.
W swojej karierze naukowej zajmował się szczególnie romantyzmem i Młodą Polską. Wiele pisał o Janie Matejce i Juliuszu Słowackim. Najważniejszy był jednak dla niego Cyprian Kamil Norwid i Stanisław Brzozowski. Był także znakomitym, wnikliwym krytykiem polskiej poezji współczesnej (analizował Tadeusza Różewicza, Czesława Miłosza, Jerzego Harasymowicza).
Cechy twórczości
Kazimierzowi Wyce zawdzięczamy współczesne rozumienie polskiego modernizmu – w swoich teoriach inspirował się Legendą Młodej Polski Stanisława Brzozowskiego. Miał wyraziste poglądy dotyczące literatury – uważał, że kształtuje ona człowieka, spaja jego tożsamość (również narodową). Ważny był dla niego realizm – był przekonany o tym, że należy dążyć do przedstawiania swoich autentycznych doświadczeń. Właśnie za realizm doceniał twórczość Bolesława Prusa i Marii Dąbrowskiej.
Kazimierz Wyka był niezwykle płodnym pisarzem i krytykiem. Pozostawił po sobie wiele dzieł krytycznoliterackich i eseistycznych.
 |
| Kazimierz Wyka / www.wikipedia.org.pl |