Radio i telewizja - rozwój

Prace nad wynalezieniem radia trwały od XIX wieku, a pierwsza audycja radiowa odbyła się w 1914 roku w Belgii. Gwałtowny rozwój radia miał jednak miejsce w  Stanach Zjednoczonych, gdzie w 1919 roku powstało RCA (Radio Corporation of America), którego wynalazcą był Lee De Forest.

Kolejnymi prywatnymi amerykańskimi sieciami radiowymi były NBC, CBS i ABC (od 1954 roku). W Wielkiej Brytanii z kolei historia radia wiąże się z powstaniem w 1922 roku państwowej sieci radiowej BBC (British Broadcasting Comapany, od 1927 roku British Broadcasting Corporation).

Amerykanie i Brytyjczycy wyznaczyli dwa podstawowe modele funkcjonowania mediów elektronicznych na świecie (oczywiście w odniesieniu do krajów demokratycznych). O ile w Stanach Zjednoczonych radio i telewizja są własnością prywatną, finansowaną zgodnie z zasadami działania wolnego rynku, o tyle w Wielkiej Brytanii mamy do czynienia z modelem dualnym: istnieją bowiem media publiczne (BBC), a więc finansowane głównie z abonamentu oraz z media prywatne (powstały w 1955 roku – ITA – Independent Televison Authority, podzielony w 1990 roku na Radio Authority i Independent TV).

Jeżeli chodzi o telewizję, za jej twórcę uważa się Brytyjczyka, Johna Bairda, który w 1928 roku przesłał pierwszą transmisję telewizyjną z Anglii do Ameryki. Jeszcze przed II wojną światową miały miejsce pierwsze emisje programu. W Wielkiej Brytanii w 1936 roku powstała BBC Television Service, nadająca na początku tylko 2 godziny programu, natomiast rozkwit telewizji nastąpił po II wojnie światowej.

W Polsce pierwsze audycje radiowe zaczęto nadawać w 1926 roku. Było to „Polskie Radio” – spółka Zygmunta Chamca i Tadeusza Sułowskiego. Po II wojnie światowej pierwszą uruchomioną rozgłośnią była „Pszczółka” w Lublinie. Potem zaś powstało Polskie Radio, które miało charakter przedsiębiorstwa państwowego, w pełni uzależnionego od władzy. Systematycznie zwiększało ono liczbę programów (ostatecznie do 1989 roku było ich 4).

Polska telewizja powstała natomiast w 1955 roku. W 1958 roku nadano pierwszy „Dziennik” i można powiedzieć, że w ciągu 10 lat stało się to najważniejsze medium informacyjne w Polsce. Uruchomiono dwa kanały telewizyjne: program 1 i program 2. Telewizja była oczywiście używana przez władze do celów propagandowych, np. w latach 70. w okresie rządów Edwarda Gierka, „Dziennik” trwał 70 minut. Relacjonowano bowiem kolejne sukcesy władzy, pokazywano przywódcę na placach budowy, w fabrykach i zakładach przemysłowych. Jak wskazuje Rafał Habielski, Polacy ironicznie nazywali to „godziną dobrobytu”.

Po 1989 roku polska telewizja i radio przeszły gruntowne przeobrażenie. Zniesiono zasadę monopolizacji państwa (powstały stacje prywatne), ponadto zaś wprowadzono zakaz koncentracji mediów elektronicznych.