 |
| Aldous Huxley |
Biografia
Aldous Huxley urodził się w 1894 roku w Godalming, w Wielkiej Brytanii. Pochodził z rodziny o tradycjach literackich, jego ojciec był pisarzem i wydawcą. Huxley uczęszczał do szkoły średniej w Eton, a następnie studiował medycynę i filozofię w Oxfordzie. W trakcie studiów przyszły pisarz zapadł jednak na poważną, postępującą chorobę oczu, dlatego musiał przerwać naukę. Zainteresował się też naukami biologicznymi, między innymi teorią ewolucji Karola Darwina, a także eugeniką zdobywającą coraz większą popularność. W czasie I wojny światowej Huxley pracował w administracji, potem zaś został nauczycielem w Eton College i zajmował się twórczością literacką. W 1919 roku ożenił się z Belgijką Marią Nys. Pisarz odbywał wiele podróży, mieszkał we Włoszech, we Francji, a także w Ameryce Środkowej i w Kalifornii.
Swoimi powieściami pisarz zdobył wielką popularność. Kiedy w 1934 roku zamieszkał w Kalifornii, wszedł w środowisko wybitnych artystów Hollywoodu, przyjaźnił się między innymi z Charlesem Chaplinem. W Stanach Zjednoczonych Huxley zainteresował się duchowością i technikami medytacji. W celu intensyfikacji doznań zaczął brać LSD i meskalinę, a nawet dążył do legalizacji narkotyków. Na początku lat 60. Huxley zachorował na raka tarczycy, poprosił wtedy swoją żonę, aby w agonii podała mu 100 mg LSD. Zmarł w 1963 roku w Hollywood.
Charakterystyka twórczości
Huxley to jeden z najważniejszych pisarzy XX wieku. Debiutował jako poeta zbiorem „The Burning Wheel”, natomiast prawdziwą sławę przyniosły mu dopiero powieści, niemal od razu zauważone i docenione przez krytyków. „Żółć chromowa” (1922) i „W cudacznym korowodzie” (1923) były tekstami przełomowymi, w których doszedł do głosu bunt wobec zastanych praw rzeczywistości. Ważna również była powieść „Kontrapunkt” (1925), przedstawiająca różnorodne postrzeganie świata i ludzi przez artystów.
Największym dziełem Huxleya był jednak „Nowy wspaniały świat” (1932). W powieści tej pisarz przedstawił antyutopijną wizję przyszłości, w której zostają wyeliminowane wszelkie negatywne elementy, takie, jak cierpienie czy choroba, ale wraz z nimi znikają również prawdziwe ludzkie uczucia, a co za tym idzie filozofia, religia i sztuka. Duchowość zostaje zastąpiona ogłupiającą kulturą masową, oferującą uproszczone i kontrolowane doznania emocjonalne.
Kolejna powieść Huxleya, „Niewidomy w Ghazie” (1936) to dzieło, które przenika idea pacyfizmu i współczucia dla ludzkiego, niezawinionego cierpienia. Następna powieść pisarza („Czas musi stanąć”, 1944) była ściśle związane z jego eksperymentami w sferze duchowo-mistycznej. Podobnej problematyki dotyczyły eseje Huxleya: „Sztuka widzenia” (1942), „Filozofia wieczysta” (1945), „Bramy doznania” (1954). W 1962 roku ukazała się powieść „Wyspa” – utopia prezentująca wizję społeczeństwa idealnego, w którym panuje powszechna sprawiedliwość i szczęście. W tym samym roku Huxley powrócił również do swojego najsłynniejszego dzieła i wydał „Nowy wspaniały świat poprawiony”.