Biografia
Urodził się 17 sierpnia 1896 roku w Dmytrowie w Małopolsce Wschodniej. Poeta, prozaik i tłumacz, pochodzący z rodziny żydowskiej. Jest autorem licznych powieści poetyckich i esejów.
W latach 1906-1915 pobierał nauki w gimnazjum klasycznym we Lwowie. Już wtedy debiutował poetycko na łamach czasopisma „Wici”. W 1915 roku w Wiedniu zdał egzamin dojrzałości. Właśnie w Wiedniu rozpoczął studia na kierunkach germanistyka, romanistyka i historia sztuki. Uczestniczył w bogatym życiu kulturalnym tego miasta.
Ze względu na wybuch wojny, Józef Wittlin musiał przerwać naukę – wstąpił do armii austriackiej. Po odpowiednim szkoleniu został wcielony do piechoty, jednak niedługo przed wymarszem zachorował na szkarlatynę, która uniemożliwiła mu udział w walkach. Służbę wojskową obywał zatem poza frontem, jako tłumacz w obozie włoskich jeńców. W wojsku przebywał do roku 1918. Po zakończeniu wojny powrócił do Lwowa, gdzie studiował polonistykę i filozofię. Jednocześnie nauczał języka polskiego w lwowskim gimnazjum.
W 1922 roku Józef Wittlin przeprowadził się do Łodzi, gdzie objął stanowisko kierownika Teatru Miejskiego. Po kilku latach zamieszkał w Warszawie, gdzie intensywnie angażował się w życie literackie.
Po wybuchu II wojny światowej Wittlin wyjechał do Francji, a stamtąd do Portugalii i Stanów Zjednoczonych – tam, wspólnie z Janem Lechoniem i Kazimierzem Wierzyńskim, współredagował „Tygodnik Polski”.
Do końca życia poeta mieszkał w Ameryce, gdzie związał się z Radiem Wolna Europa. Nieustannie pisał i pracował nad przekładami. Zmarł w Nowym Jorku 1 lutego 1976 roku.
 |
| Józef Wittlin / www.wikipedia.org.pl |
Twórczość
Pisarz debiutował w 1912 roku na łamach czasopisma „Wici”, publikując wiersz pt. „Prolog ku czci Zygmunta Krasińskiego”, w setną rocznicę urodzin wieszcza. W latach 1912-1920 był silnie związany ze środowiskiem ekspresjonistycznym, skupionym wokół pisma „Zdrój”. Właśnie w tym tytule ukazał się również jego pierwszy tom poezji – „Hymny”.
W okresie kierowania teatrem w Łodzi założył szkołę dramatyczną (razem z Henrykiem Barwińskim). Pisał również liczne recenzje teatralne. Wówczas zbliżył się bardziej do grupy Skamandrytów.
Najbardziej znanym utworem Józefa Wittlina jest powieść pt. „Sól ziemi” wydana w 1935 roku. Autor zbierał materiały do tej książki podczas pobytu we Francji. Jest to książka pisana w cieniu wojny, opowiadająca o zmierzchu pewnej epoki i będąca jednocześnie przestrogą przed zbliżającym się upadkiem kultury. „Sól ziemi” to właściwie panorama ludzkich losów i całej powojennej rzeczywistości. Za tę powieść pisarz otrzymał nagrodę „Wiadomości Literackich”, przyznaną mu w 1936 roku. W 1939 była także nominowana do Nagrody Nobla.
Pierwszą dużą praca translatorską Wittlina był przekład starobabilońskiego eposu „Gilgamesz”, a w 1914 roku rozpoczął pracę nad „Odyseją” Homera. Chętnie tłumaczył także hiszpańską i włoską poezję. Ważną częścią jego pracy były także przekłady utworów Rilkego.
W 1943 roku Józef Wittlin został uhonorowany nagrodą American Academy of Arts and Letters oraz National Institute of Arts and Letters, a w 1956 przyznano mu wyróżnienie im. Jurzykowskiego.
W 1946 roku Wittlin opublikował bardzo intymny tomik pt. „Mój Lwów”, wiedząc już, że resztę życia przyjdzie mu spędzić na emigracji. W książce tej wraca wspomnieniami do okresu swojego dzieciństwa i odkrywa przed czytelnikiem niezwykły charakter tamtego świata.
Zbiór esejów, zawierających relację z jego podróży po Włoszech, Francji czy Jugosławii ukazał się w 1933 roku pod tytułem „Etapy”. Podczas pobytu w Paryżu podsumował swoja twórczość eseistyczną wydając tom „Orfeusz w piekle XX wieku”.