Sztuka dwudziestolecia międzywojennego - ogólna charakterystyka

Sztukę dwudziestolecia międzywojennego najlepiej charakteryzują pojęcia nowatorstwa i awangardy. W każdej jej dziedzinie – malarstwie, rzeźbie, architekturze czy muzyce, żeby ograniczyć się do najważniejszych – mamy do czynienia z rewolucyjnym odejściem od tradycji i próbą stworzenia zupełnie nowej estetyki.

O ile do końca XIX wieku sztuka opierała się na pojęciu mimesis, a więc realistycznym i szczegółowym przedstawianiu rzeczywistości, o tyle niemal od początku XX wieku zasada ta ulega stopniowej dezaktualizacji, a pierwsze zwiastuny tego procesu stanowią symbolizm i impresjonizm. Ponadto XX wiek, a zwłaszcza dwudziestolecie zrywa ze sztuką elitarną, przeznaczoną dla niewielu i otwiera się na produkcję masową.

Dwudziestolecie międzywojenne - malarstwo, rzeźba

Najważniejsze kierunki dwudziestolecia w sztukach plastycznych (malarstwie i rzeźbie) to: kubizm, abstrakcjonizm, dadaizm, surrealizm i socrealizm.

Kubizm całkowicie zrywa z pojęciem perspektywy, rozbija jednolitą bryłę i posługuje się techniką kolażu. Do jego najważniejszych przedstawicieli zalicza się Pablo Picasso i Georges Braque. Z kolei abstrakcjonizm kwestionuje sztukę figuratywną i postuluje odwoływanie się do uniwersalnego języka ludzkich emocji za pomocą barwy, linii i geometrii. Prekursorem tego nurtu jest Wassily Kandinsky, a najważniejsi kontynuatorzy to Kazimierz Malewicz czy Paul Klee.

Z kolei dadaizm całkowicie kontestuje tradycję, sensowność i pojęcie sztuki wysokiej. Marcel Duchamp tworzy „ready-mades”, których przykładem jest wystawienie pisuaru jako dzieła sztuki („Fontanna”). Jego dokonania kontynuują również Max Ernst i Francis Picabia. Surrealizm wprawdzie odcina się od mimetycznego przedstawiania rzeczywistości, ale nie rezygnuje całkowicie z logiki dzieła. Obrazy i rzeźby stają się tutak zrozumiałe przede wszystkim w kontekście psychoanalizy, mechanizmów snu czy halucynacji. Prąd ten rozpoczyna Andre Breton, a jego największe dzieła tworzą Salvador Dali czy Hans Arp.

W latach 30. w związku z dojściem do władzy dwóch totalitaryzmów (faszyzmu i komunizmu) powstaje również sztuka socrealistyczna, którą w malarstwie reprezentuje np. twórczość Aleksandra Rodczenki, a w rzeźbie Wiery Muchiny.

Dwudziestolecie międzywojenne - architektura

W obrębie architektury pojawiają się z kolei tendencje takie jak: puryzm, organicyzm, Bauhaus, a także kubizm. Puryzm reprezentuje przede wszystkim jeden z najważniejszych architektów XX wieku – Charles Le Corbusier, który postuluje budownictwo oparte na prostocie i funkcjonalności. Organicyzm w wykonaniu Franka Lloyda Wrighta polega z kolei na wkomponowywaniu budynków w naturalne otoczenie. Szkoła Bauhaus rozważa problem wzajemnych relacji sztuki i technicyzacji. Jej twórcy stosują miękkie i gięte kształty, a także abstrakcyjne motywy geometryczne. Kubizm pojawia się natomiast w architekturze czeskiej, np. w projektach Pavla Janaka.

Dwudziestolecie międzywojenne - muzyka

W muzyce dwudziestolecia międzywojennego dochodzą do głosu nowe kierunki inspirowane pieśniami murzyńskich niewolników, czyli jazz i blues. Louis Armstrong czy Bessie Smith dowartościowują niszową muzykę afroamerykańską, czyniąc z niej jeden z wiodących nurtów muzycznych XX wieku. Z drugiej strony, w muzyce poważnej dominuje ekspresjonizm (Aleksander Skriabin) czy dodekafonia, a więc swoista synteza dźwięku i matematyki (Artur Schonberg, Igor Strawiński).

Dwudziestolecie międzywojenne - film

Ważną dziedziną sztuki dwudziestolecia staje się również kino. W filmie europejskim zaznaczają swoją obecność niemal wszystkie awangardowe prądy, np. ekspresjonizm („Gabinet doktora Caligari” Roberta Wiene, „Nosferatu” Friedricha Murnaua) czy surrealizm („Pies andaluzyjski” Luisa Bunuela i S. Dalego).

Kino amerykańskie tworzy z kolei filmy ze względu na gatunek i wielki system gwiazd (np., Greta Garbo, Rudolf Valentino, Marlena Dietrich, Pola Negri). Najważniejszymi reżyserami tego okresu są zaś Charlie Chaplin („Brzdąc”, „Gorączka złota”) i Siergiej Eisenstein, ten ostatni tworzący propagandowe kino radzieckie („Pancernik Potiomkin”).

W 1930 roku w kinie następuje przełom dźwiękowy.

Polecamy również:

Komentarze (1)
Wynik działania 1 + 4 =
Yolo gimbusek
2016-11-15 07:23:29
Pani profesor jeszcze nie wie ze siedze na internecie całe lekcje ☺️ 5 z historii jak się patrzy XD
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27
przegralem nnn do tego artykulu
• 2024-11-16 13:50:26