Muzyka okresu dwudziestolecia, podobnie jak inne dziedziny sztuki, zostaje zdominowana przez nurty awangardowe. Mamy tutaj do czynienia z opozycją wobec tradycyjnych form i emocjonalną ekspresją. W tym czasie dochodzi do rozkwitu nowo powstałych gatunków muzycznych takich jak jazz i blues. Ponadto wielkimi twórcami muzyki w międzywojniu są Igor Strawiński, Aleksander Skriabin i Karol Szymanowski.
Jazz
Jazz to gatunek, który kształtował się jeszcze przed I wojna światową, a jego kolebką był Nowy Orlean w Ameryce Północnej. Inspiracją dla jazzu były murzyńskie pieśni religijne, a także utwory opowiadające o codzienności amerykańskich robotników. Gatunek ten zrodził się zatem jako muzyka folkowa, nawiązująca do orkiestr dętych.
Louis Armstrong (1901-1971) |
Najważniejszymi instrumentami były tu: gitara, trąbka, puzon i klarnet, później zaś swoistym symbolem jazzu stał się saksofon. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest obecność podstawowej linii melodycznej, wokół której powstają wariacje i improwizacje instrumentalne.
W latach 20. głównym ośrodkiem jazzu było Chicago. Zaś w latach 30. w obrębie gatunku wyodrębnił się swing. Słynni jazzmani to Louis Armstrong (który wprowadził charakterystyczną jazzową technikę śpiewu zwaną scatem, polegającą na śpiewaniu nic nieznaczących samogłosek ) i jego zespoły „Hot five”, „Hot seven”, a także: Billie Holiday, Benny Goodman, Duke Ellington.
Blues
Bessie Smith (1894-1937) |
Blues to gatunek muzyczny, który podobnie jak jazz ukształtował się na południu Stanów Zjednoczonych pod koniec XIX wieku. Powstał on z muzyki afroamerykańskiej, śpiewów niewolników przy pracy na wielkich plantacjach. Nazwa wywodzi się od słowa „blue”, które w języku angielskim (oprócz koloru niebieskiego) oznacza smutek, depresję.
Blues to zatem muzyka smutku i melancholii, operująca spokojną tonacją melodyczną. Tematyka utworów bluesowych oscyluje wokół miłości, śmierci, samotności. Pierwotnym instrumentem bluesowym było banjo, dziś są to gitara i ustna harmonijka. Najważniejszy chwyt muzyczny tego gatunku to synkopa. Główni przedstawiciele bluesa byli Bessie Smith czy Lemon Jefferson.
Igor Strawiński, Aleksander Skriabin, Karol Szymanowski
W muzyce poważnej prym wiedli Rosjanie: Igor Strawiński i Aleksander Skriabin.
Strawiński był słynnym kompozytorem i pianistą. Jego twórczość przechodziła kilka znaczących przemian: od fascynacji muzyką rosyjską (np. Piotra Czajkowskiego) przez neoklasycyzm, aż po fazę dodekafoniczną. Strawiński dobrze czuł się w formach monumentalnych, tworzył symfonie („Symfonie instrumentów dętych”, „Symfonia psalmów”), koncerty („Koncert fortepianowy”, „Capriccio”), a przede wszystkim słynną muzykę do baletów („Pocałunek wieszczki”, „Ognisty ptak”, „Pietruszka”, „Święto wiosny”, „Pulcinella”).
Aleksander Skriabin to natomiast ekspresjonista, operujący akordami dysonansowymi. Twórca ten dążył do syntezy muzyki i koloru (np. koncert „Prometeusz”) poprzez zastosowanie świetlnego fortepianu.
Muzyka poważna dwudziestolecia to również wielkie opery Karola Szymanowskiego inspirowane góralskim folklorem („Hagith”, „Król Roger”, „Harnasie”).