Andy (Andrew) Warhol urodził się w 1928 roku w Pittsburghu (Pensylwania) w Stanach Zjednoczonych w rodzinie słowackich imigrantów. W dzieciństwie zachorował na pląsawicę, co poważnie wpłynęło na jego późniejsze życie. Studiował projektowanie użytkowe na uniwersytecie w Pittsburghu.
 |
| Andy Warhol (po prawej) i prezydent Jimmy Carter |
Pierwsze kroki zawodowe stawiał w Nowym Jorku jako ilustrator czasopism oraz specjalista od reklamy. W latach 50. i 60. rozwinął swoją koncepcję masowej produkcji dzieł sztuki, która zyskała miano pop-artu. Prowadził słynną nowojorską pracownię The Factory. W 1968 roku Warhol został postrzelony przez feministkę Valerię Solanas, co doprowadziło do poważnych konsekwencji zdrowotnych u artysty.
Przez całe życie Warhol był rozdarty między katolicyzmem a swoją orientacją homoseksualną. Pomimo nieśmiałości, prowadził bogate życie towarzyskie, przyjaźnił się ze słynnymi aktorami, piosenkarzami i ludźmi sztuki, których jednocześnie często portretował.
Pod koniec życia związał się z awangardową grupą młodych artystów, zwłaszcza z Jeanem-Michelem Basquiatem.
Zmarł nagle, w 1987 roku podczas pobytu w szpitalu. Pochowano go na cmentarzu w Bethel Park, w okolicy Pittsburgha.
Andy Warhol - charakterystyka twórczości
Warhol to jeden z najsłynniejszych artystów XX wieku, którego twórczość najczęściej określa się jako pop-art lub camp. Jego dzieła wykorzystują kicz, seryjną produkcję i ikonografię kultury masowej w celu wzbudzenia refleksji nad granicą pomiędzy tymi dziedzinami a kulturą wysoką.
Inspiracją dla Warhola były komiksy, kreskówki, telewizja, reklama, a więc sztandarowe elementy kultury masowej. Jednym z jego pierwszych słynnych dzieł był obraz puszek zupy Campbell. Od 1962 roku Warhol zaczął posługiwać się techniką sitodruku, dzięki której tworzył obrazy seryjne. Ich przedmiotem były np. puszka coca-coli, zupy Campbell czy słynne portrety. Pierwszym z serii był portret Marilyn Monroe z jaskrawym makijażem, powielony w wielu egzemplarzach. Forma ta odzierała hollywoodzką gwiazdę z aury wyjątkowości i stawiała ją w jednym rzędzie z innymi produktami kultury masowej.
Kolejne znane portrety to wizerunki: Liz Taylor, Elvisa Presleya, Brigitte Bardot, Jacqueline Kennedy czy Lenina albo Mao Zedonga. Warhol pokazywał, w jaki sposób rodzi się mit gwiazdy i jednocześnie obnażał go jako totalną banalizację.
Innym obszarem tematycznym jego malarstwa były katastrofy i wypadki, które ukazywał, eliminując z nich grozę sytuacji, a przez to odwoływał się do medialnych relacji z tych zdarzeń („Red Car Crush”, „Purple Jumping Man”).
Sam Warhol starannie kreował swój wizerunek jako ikony kultury masowej, szokował, prowokacyjnie się ubierał i wypowiadał. Twierdził na przykład, że nie ma zdania na żaden temat. Prace plastyczne nie były jedynym obszarem jego zainteresowania. Warhol był również reżyserem filmowym, kręcił obrazy pozbawione akcji i fabuły, często składające się z jednego długiego ujęcia (np. „Blow Job”, „Eat”, „Empire”). Współpracował także ze słynnymi grupami muzycznymi, jak „The Rolling Stones”, jako projektant okładek czy reżyser wideoklipów. Pozostawił po sobie również kilka książek, w Polsce została wydana między innymi „Filozofia Warhola od A do B i z powrotem”.