Rzeka Emilii Kiereś to współczesna powieść młodzieżowa. Motyw podróżowania ma tu wyraz metaforyczny, dotyczy dojrzewania i wewnętrznej przemiany bohatera. Napisana w narracji trzecioosobowej.
Znaczenie tytułu
Rzeka to symbol podróży i przemian bohatera – proces jego dojrzewania. Rozpoczyna swój bieg w górach i stale towarzyszy Kilianowi – głównemu bohaterowi powieści, wyznaczając cel jego podróży. Bohater dostrzega ją po raz pierwszy w momencie, w którym zaczyna poszukiwania ojca, zdobywając Najwyższy Szczyt. Wygląd rzeki zmienia się wraz z przemianami wewnętrznymi bohatera – najpierw jest brudna, kiedy przebywa on w obozie Sambora, a potem, kiedy postanawia naprawić błędy wpada do morza i w drodze powrotnej chłopiec obmywa twarz już w źródlanej wodzie.
Problematyka
Jest to opowieść o dojrzewaniu i o tym, że każdy ma prawo popełniać błędy – musi jedynie odnaleźć w sobie odwagę, by stawić im czoło i je naprawić, tak jak czyni to bohater powieści. Naiwny chłopiec zmienia się na oczach czytelników w poważnego i odważnego mężczyznę. Jego błędy wynikają głównie z młodego wieku, co zauważa nie tylko jego ojciec, ale także staruszka, która się nim opiekuje. Ważnym elementem tej powieści jest haftowana koszula, chłopiec początkowo nie chce jej nosić, nie czuje się godny noszenia tak drogocennego prezentu, jednak to się zmienia, kiedy ocalił ludzi i uzyskał przebaczenie ojca.
Czas i miejsce akcji
Akcja powieści rozpoczyna się wczesną wiosną, a kończy latem rok później. Ze względu na opis budynków możemy wnioskować, że są to odległe nam czasy, jednak nie są one dokładnie określone.
Miejsce akcji jest zróżnicowane, podróż zaczyna się od zdobycia Najwyższego Szczytu, a kończy nad morzem, skąd chłopiec (po dotarciu do niego) wraca naprawiać błędy. Wydarzenia rozgrywają się w chacie głównego bohatera, w gospodarstwie Łucji, w namiocie pasterza, w obozie i osadach, które odwiedza chłopiec w trakcie swojej podróży, której cel wyznacza rzeka.
Streszczenie
Młody chłopak o imieniu Kilian dowiaduje się od swojej rodzicielki, że jego ojciec zaginął. Gedeon nie wrócił z wojny. Kilian postanawia wyruszyć na poszukiwania ojca i zdobyć Najwyższy Szczyt, ponieważ czuje, że jeśli tego dokona, to na pewno odnajdzie ojca.
Przed wyprawą matka wręcza mu prezent, haftowaną koszulę (ze wzorem krokusów i sokołów). Identyczną ma ojciec chłopca, który wyrusza w podróż.
Kilian zdobywa szczyt, ale już wtedy śledzi go kruk, którego zauważa. Ze szczytu dostrzega źródło rzeki, która będzie mu towarzyszyć przez całą podróż. Schodzi drugą stroną wzgórza i podąża tropem swojego ojca.
Po drodze zatrzymuje się w domu starego pasterza, który rozpoznaje koszulę Kiliana i zaczyna opowiadać mu o jego ojcu. Jest on wielkim wojownikiem i opiekunem pobliskich wsi. Mówi Kilianowi, że każdy kto zobaczy tę koszule rozpozna go jako syna Gedeona.
Kilian zauważa na tym etapie, że podąża z nurtem rzeki. Ratuje po drodze sokoła zaatakowanego przez kruka. Wówczas ptak przemawia do niego ludzkim głosem i okazuje się, że ptak podążał za Kilianem od początku wędrówki i dlatego kruk go zaatakował.
Chłopiec dociera do chatki Łucji, która mieszka z babcią, na jakiś czas rozstaje się z sokołem. Kilian w zamian za nocleg pomaga kobietom w różnych pracach i zaprzyjaźnia się z dziewczyną, która jest w podobnej sytuacji do niego. Jej ojciec, Wit, również nie powrócił z wojny (Gedeon jest dowódca jej ojca). Kilian obiecuje odnalezienie go i powrót do dziewczyny.
Kilian dociera do miasta. Tutaj w lustrze na targu spogląda na swoje oblicze, widzi je po raz pierwszy. W karczmie poznaje jednego ze zbójów Sambora
