Matka powieszonych - interpretacja i analiza wiersza

Wiersz pochodzi z tomu „Niepokój” wydanego w 1947 roku. Jest lirycznym opisem matki, która utraciła swoje dzieci, tym samym nasuwa skojarzenie z Matką Boską oraz mityczną Niobe.

Poeta podkreśla cierpienie matki, która poniosła najdotkliwszą stratę za pomocą licznych epitetów: srebrna (czyli siwa) głowa, ciężka bryła, jałowe łono, zwiędłe piersi, ołowiane stopy. Określenia te oddają ciężar, jaki ją przygniata, żałobę i brak nadziei. Przymiotnik „czarna” – wyróżniony poprzez umieszczenie go w osobnym wersie – można odnieść zarówno do jej wyglądu, jak i stanu ducha. Cierpienie doprowadziło kobietę do szaleństwa: „Pomylona krąży/ i śpiewa i śpiewa”.

Starość, brzydota, zaniedbanie, niepłodność i szaleństwo dopełniają jej nieszczęścia, ciągną ją na dno. Księżyc u szyi jest synonimem balastu, który ostatecznie pogrąża matkę. Nie jest to, rzecz jasna, fizyczny ciężar, ale niemożliwy do udźwignięcia balast traumatycznych doświadczeń.

Obraz matki powieszonych nosi znamiona archetypu – nie ma cech indywidualnych, symbolizuje cierpienie każdej matki. Wszyscy powieszeni, straceni są jej dziećmi.

Wiersz objęty został kompozycyjną klamrą, wers: „Ociera się o szorstką skórę tłumu” powtarza się w podobnym brzmieniu na początku i na końcu. Owa „szorstka skóra” to metaforyczne określenie obojętności tłumu. W ostatnim wersie zamiast „skóry” pojawia się „łuska”, co tylko mocniej uwypukla próbę odcięcia się tłumu od cierpienia matki: łuska to ochronna warstwa, gruba powłoka obojętności. Tłum nie dopuszcza matki do swojego wnętrza. Powtórzenie tego wersu dookreśla wymowę wiersza – poeta ukazuje ludzką znieczulicę na cudze cierpienie.

Śmierć w czasie wojny stała się czymś powszechnym, okrucieństwo na niespotykaną dotąd skalę uczyniło ludzkie serca nieczułymi. Każdy nosi w sobie własną stratę, cudza rozpacz przestaje kogokolwiek wzruszać.

Różewicz sprzeciwia się takiej postawie, ukazując w sugestywny sposób cierpienie jednostki, pragnie mimo wszystko wywołać w odbiorcy ludzki odruch współczucia.

Polecamy również:

  • Kartoteka - streszczenie

    Tekst „Kartoteki” jest zbiorem luźno powiązanych ze sobą rozmów, jakie prowadzą pojawiające się na scenie dramatu osoby. Niektóre z nich to osoby z teraźniejszości, inne pochodzą z przeszłości Bohatera. Główny Bohater to człowiek w nieokreślonym wieku – raz jest małym... Więcej »

  • Ocalony - interpretacja i analiza wiersza

    Utwór „Ocalony” powstał pod wpływem wojennych doświadczeń Tadeusza Różewicza. Jako młodemu człowiekowi przyszło mu się zmierzyć z okropnościami trudnymi do wyobrażenia: obozy koncentracyjne, komory gazowe, dzielenie ludzi ze względu na rasę i eliminowanie ich ze względu na pochodzenie. Więcej »

  • Prawa i obowiązki - interpretacja i analiza wiersza

    „Prawa i obowiązki” to kolejny wiersz Tadeusza Różewicza, którego powstanie można łączyć z doświadczeniami wojennymi poety. Uzasadnione jest przypuszczenie, że opisana zmiana postawy światopoglądowej dokonała się właśnie pod ich wpływem. W pierwszej części utworu podmiot liryczny opisuje... Więcej »

  • Różewicz Lament - interpretacja

    „Lament”, podobnie jak inny wiersz poety – „Ocalony”, powstał w wyniku głęboko bolesnego przeżycia przez Różewicza okresu wojny. Bardzo charakterystyczna dla tej poezji jest refleksja nad kondycją człowieka, któremu udało się fizycznie przetrwać, ale który przegrał... Więcej »

  • Warkoczyk - interpretacja i analiza wiersza

    Wiersz pt.: „Warkoczyk” powstał pod wpływem wrażeń wyniesionych z pobytu poety w muzeum w Oświęcimiu. Do dzisiaj napawa ono odwiedzających grozą i smutkiem, jednak zaraz po wojnie każda wizyta w tym miejscu kaźni była jeszcze bardziej dramatyczna. Muzeum utworzono w 1947 roku, zaledwie dwa lata po... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 2 =
Ostatnio komentowane
supa
• 2024-12-05 14:20:12
ess
• 2024-12-04 18:43:47
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
nie jaja nie
• 2024-11-30 20:37:38
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46