Claude Levi-Strauss urodził się w 1908 roku w Brukseli w Belgii, w rodzinie żydowskiej. Wychowywał się we Francji. Ukończył filozofię na francuskiej Sorbonie, gdzie studiował również prawo. Przez kilka lat pracował jako nauczyciel filozofii w gimnazjum. Następnie w ramach francuskiego projektu kulturalnego wyjechał do Brazylii, gdzie wykładał na uniwersytecie w Sao Paulo. Był to jednocześnie początek jego działalności etnograficznej. Przyglądał się wówczas kulturze plemion Guaycuru i Bororo zamieszkujących amazońską dżunglę.
Claude Levi-Strauss/ fot. UNESCO/Michel Ravassard (2005) |
W 1940 roku Levi-Strauss wrócił do Francji, by walczyć na froncie, ale po kapitulacji kraju wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako nauczyciel w New School for Social Research. Tam też zetknął się z antropologią amerykańską i Romanem Jacobsonem, wywodzącym się z Praskiej Szkoły Językowej, który znacząco wpłynął na jego poglądy. Po II wojnie światowej Levi-Strauss przez trzy lata był attache kulturalnym Francji w Waszyngtonie. Do Paryża powrócił w 1948 roku. Jego książka doktorska „Elementarne struktury pokrewieństwa” szybko zyskała znaczną popularność.
Następnie antropolog pracował w „sekcji religioznawstwa porównawczego ludów niepiśmiennych”. W 1955 roku wydał książkę dokumentalną traktującą o jego pobycie w Brazylii – „Smutek tropików” – która zapewniła mu ogromną popularność. W 1959 roku objął katedrę antropologii społecznej w College de France i opublikował dzieło swojego życia – „Antropologię strukturalną”, stanowiącą symboliczny początek dojrzałego strukturalizmu. W kolejnych latach wydał jeszcze „Myśl nieoswojoną” i monumentalne dzieło „Mythologiques”.
Zmarł w 2009 roku we Francji.
Claude Levi-Strauss - charakterystyka poglądów
Claude Levi-Strauss to twórca filozofii strukturalizmu. To on przeniósł bowiem językoznawcze rozważania Ferdinanda de Saussure’a i Praskiej Szkoły Strukturalnej na grunt teorii kultury. Zaczerpnął od swoich poprzedników przede wszystkim pojęcie „struktury” i „znaku”, składającego się z cześci „znaczącej” oraz „znaczonej”. De Saussure podzielił język na: abstrakcyjny system (langue – język) i jego jednostkowe użycie (parole –mowę).
Levi-Staruss uważał, że ludzkie myślenie jest procesem uwarunkowanym językowo i że rządzą nim analogiczne prawa. Na tej podstawie zaczął poszukiwać uniwersalnej struktury całość kultury, a więc jej „języka”. Znalazł go w micie jako ponadczasowej formie przekazywania określonych norm etycznych i zachowań (które odpowiadały wyróżnionej przez de Saussure „mowie”).
Badając legendarne opowieści różnorodnych cywilizacji, doszedł do wniosku, że w każdym zakątku świata mit posiada podobną strukturę. Składa się on mianowicie z „mitemów”, małych cząstek fabularnych odpowiadających określonemu zachowaniu czy zdarzeniu, które można sprowadzić do jednego zdania oznajmującego, np.: „Edyp zabija ojca” itp. W ten sposób zapoczątkował karierę strukturalizmu jako metody badania i rozumienia różnorodnych zjawisk kulturowych, religijnych czy socjologicznych.