Grudzień 1970 - przyczyny, przebieg, skutki

Geneza

Pod nazwą Grudzień 1970 kryje się krwawa masakra robotników, do jakiej doszło na Wybrzeżu (w Gdańsku, w Szczecinie i w Elblągu). Tłem tych wydarzeń była pogarszająca się sytuacja ekonomiczna polskich obywateli w II połowie lat 60. Pomysłem władz na wyjście z kryzysu była podwyżka cen żywności, którą ogłoszono wieczorem 12 grudnia.

Wydarzenia

Mniej więcej w tym czasie w Stoczni Gdańskiej imienia Lenina odbywało się zebranie członków PZPR, w którym uczestniczył wicepremier Stanisław Kociołek. Poinformował on o tej decyzji rządu robotników, ci zaś postanowili w nocy rozpocząć strajk. Pracownicy, którzy zjawili się na rannej zmianie, dołączyli do protestu. Podobnie uczyniła Stocznia Remontowa w Gdyni.

Stoczniowcy ruszyli w licznej manifestacji pod gmach KW i żądali rozmowy z sekretarzem Alojzym Karkoszką. Przeciwko nim zostały jednak wysłane oddziały milicji, które spacyfikowały protest. Wielu uczestników demonstracji zostało brutalnie pobitych i aresztowanych, a następnie umieszczonych w więzieniach w Elblągu, w Sztumie i w Pruszczu Gdańskim. Mieszkańcy Trójmiasta oburzeni tymi wydarzeniami 15 grudnia rozpoczęli kolejny protest, udali się pod gmachy Komendy Wojewódzkiej, Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych i Komitetu Wojewódzkiej Partii.

Rozmowy Komitetu Strajkowego z przedstawicielami władzy zostały przerwane, w końcu wieczorem 16 grudnia Komitet Strajkowy ogłosił koniec strajku. Stanisław Kociołek wezwał robotników w komunikacie radiowym, by następnego dnia pojawili się w pracy. Tymczasem na polecenie osób z najwyższych kręgów władzy w Stoczniach pojawiły się oddziały Wojska Polskiego. Kiedy rankiem 17 grudnia robotnicy zjawili się w pracy, otworzono do nich ogień z karabinów maszynowych i czołgów. Tego samego dnia masakra miała miejsce również w Szczecinie i w Elblągu.

Kiedy informacje o wydarzeniach na Wybrzeżu zaczęły docierać do innych rejonów kraju, w PZPR podjęto decyzję o konieczności odsunięcia od władzy Władysława Gomułki i jego ludzi, na jego miejsce został natomiast wybrany Edward Gierek, premierem zaś został Piotr Jaroszewicz. Nowe władze oficjalnie potępiły użycie ognia w stosunku do bezbronnych ludzi, a także uznały, że podwyżka cen nie powinna być wprowadzana bez porozumienia ze społeczeństwem. Ostatecznie decyzję o podwyżkach wycofano jednak dopiero rok później, po strajku w Zakładach Włókienniczych w Łodzi.

Znaczenie Grudnia 1970

Masakra w grudniu 1970 roku była jednym z najbardziej krwawych zajść w historii Polski Ludowej. Władze otwarcie potraktowały społeczeństwo jak wroga i nie wahały się użyć broni palnej przeciwko bezbronnej ludności. Wydarzenia te świadczą również o rozłamie Polaków, którzy nie potrafili się zjednoczyć ani w marcu 1968 roku, kiedy robotnicy nie poparli inteligencji, ani w 1970 roku, kiedy inteligencja nie poparła robotników. Skutkiem tych wydarzeń było oczywiście dojście do władzy ekipy Gierka, a więc zupełnie nowej wizji Polski Ludowej opartej na propagandzie sukcesu i dobrobytu. Inauguracją owej dekady było słynne spotkanie przywódcy PZPR ze stoczniowcami w 1971 roku, podczas którego miała miejsce słynna wymiana zdań: „Pomożecie?” „Pomożemy!”.

Polecamy również:

  • Komunizm w Polsce - opracowanie ogólne

    Ustrój komunistyczny w Polsce nie był wynikiem wolnego wyboru obywateli, ale został narzucony siłą przez władze radzieckie, kiedy Polska utraciła suwerenność i znalazła się w strefie wpływów Stalina. Więcej »

  • Polski październik 1956 (odwilż październikowa) - przyczyny i skutki

    Mianem Polskiego Października określa się ogół wydarzeń, które nastąpiły w Polsce po śmierci Józefa Stalina (1953) i zmianach w Moskwie oraz w innych krajach bloku wschodniego. Prawa ręka Stalina, przywódca NKWD, Ławrientij Beria został aresztowany i stracony. Więcej »

  • Mała stabilizacja - definicja, opis, znaczenie

    Określenie „mała stabilizacja” wywodzi się z dramatu Tadeusza Różewicza pt. „Świadkowie, albo nasza mała stabilizacja” (1964). Początkowo, jak wskazuje Stanisław Burkot, nazwa ta miała podtekst ironiczny, oznaczała bowiem cały szereg zmian, jakie nastąpiły w życiu społecznym i w... Więcej »

  • Marzec 1968 (wydarzenia marcowe) - przyczyny, przebieg, skutki

    Geneza wydarzeń marcowych 1968 roku jest związana z sytuacją międzynarodową. W 1967 roku wybuchła wojna izraelsko-arabska, zaś Związek Radziecki opowiedział się jednoznacznie po stronie Palestyny. Taka postawa Moskwy wywarła nacisk na Władysława Gomułkę, by ten również potępił działanie Izraela. W partii... Więcej »

  • Sierpień 1980 - przyczyny, przebieg, skutki

    Geneza polskiego sierpnia 1980 roku sięga połowy lat 70, a dokładnie przełomu 1975 i 1976 roku. Pierwsza data to próba wprowadzenia zmian do Konstytucji PRL, która spotkała się z dużym protestem intelektualistów (Memoriał 101). Czerwiec 1976 roku to z kolei czas strajków... Więcej »

Komentarze (7)
Wynik działania 4 + 5 =
KretoSzczur
2024-04-22 18:58:49
Dla każdego kto szuka przyczyn: podwyżki cen przed świętami niezadowolenie z warunków pracy ograniczenie wolności słowa
xRAY
2021-05-13 09:04:39
A PRZYCZYNY
Jonson
2020-04-27 20:00:25
A gdzie przyczyny
kambina
2020-04-22 07:16:17
super dzięki !
CARL JONSON CJ
2020-03-25 11:14:36
a przyczyna
ADMIN
2015-05-04 09:22:21
Proszę przeczytać opracowanie do końca - w ostatnim akapicie jest mowa o skutkach wydarzeń grudniowych.
zaq
2015-04-22 19:09:35
a skutki
Ostatnio komentowane
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59