Doris Lessing urodziła się w roku 1919 w zachodniej części Iranu w mieście Kermanszah, gdzie jej ojciec pełnił funkcję urzędnika bankowego. Rodzice byli Brytyjczykami, ojciec Alfred Cook Tayler – kapitan armii brytyjskiej – został ranny w czasie I wojny światowej, po wojnie otrzymał pracę w Imperial Bank of Persia. Matka Doris była pielęgniarką.
Doris Lessing/ fot. Elke Wetzig (12.03.2006) |
W 1925 roku cała rodzina przeprowadziła się do Rodezji, gdzie zamieszkała na farmie. Doris wspomina ten okres jako nieszczęśliwy. Wychowywano ją w sposób surowy. Wcześnie została wysłana do szkoły z internatem, porzuciła ją w wieku 13 lat, kończąc tym samym swoją edukację. W wieku 15 lat opuściła dom rodzinny i zaczęła samodzielne życie, utrzymując się z pracy w charakterze pomocy domowej. Wtedy też zaczęła pisać. Mając 19 lat, wyszła za mąż za Franka Wisdoma. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci. Kilka lat później poznała swojego drugiego męża, Gottfrieda Lessinga, z którym miała syna. I ten związek nie przetrwał jednak długo. Po rozwodzie Lessing wraz z synem z drugiego małżeństwa przeniosła się do Londynu.
Autorka zasłynęła swoimi odważnymi wypowiedziami i ostrą krytyką wobec rządu brytyjskiego i amerykańskiego. Negatywnie oceniała też politykę wewnętrzną RPA z okresu apartheidu. Wielokrotnie cytowana była jej wypowiedź dotycząca zamachów z 11 września:
(…) Niektórzy Amerykanie będą myśleć, że oszalałam. Dużo ludzi zginęło, prestiżowe budynki zostały zburzone, ale zamachy z 11 września nie były tak straszne w porównaniu z krwawym terrorem Irlandzkiej Armii Republikańskiej (…).
Lessing była członkiem brytyjskiej partii komunistycznej i działała na rzecz powstrzymania zbrojeń nuklearnych.
W 2007roku pisarka została uhonorowana literacką Nagrodą Nobla, miała wówczas 85 lat.
Doris Lessing - twórczość
W dorobku Doris Lessing znajduje się ponad 40 książek o różnej tematyce, wśród nich także utwory z gatunku science fiction („Canopus in Argos: Archives”, „The Good Terrorist”). Debiut pisarki przypada na rok 1950, kiedy to ukazała się jej powieść „The Grass in Singing”, poruszająca drażliwy temat związku białej kobiety z czarnoskórym służącym. Problem wyzysku czarnej ludności jest często powracającym motywem w twórczości pisarki. Autorka ukazuje zderzenie kultur, zdradzające jałowość kultury białych, przekonanych o swojej wyższości.
W twórczości Lessing dominuje problematyka kobieca. Autorka poświęca wiele uwagi zagadnieniom psychologicznym i obyczajowym. Doris Lessing stała się symbolem feminizmu, marksizmu, walki z apartheidem i kolonializmem.
W uzasadnieniu przyznania nagrody Komitet Noblowski napisał:
(…) jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą (…).
Doris Lessing - wybrane utwory
„Trawa śpiewa”, „Mrowisko”, „Złoty notes”, „Mężczyzna i dwie kobiety”, „Opowieści afrykańskie”, „O kotach”, „Lato przed zmierzchem”, „Pamiętnik przetrwania”, „Dobra terrorystka”,„Piąte dziecko”, „Podróż Bena”.