„Święty Szymon Słupnik” to wiersz Stanisława Grochowiaka pochodzący z tomu „Ballada rycerska” (1956).
Utwór, jak wskazuje tytuł książki poetyckiej Grochowiaka, jest stylizowany na średniowieczną balladę rycerską. Tematyka wiersza oscyluje wokół światopoglądu średniowiecznego, ważną rolę odgrywa w niej pareneza, a więc wzorce osobowe, w tym wypadku świętego i rycerza.
Poeta przywołuje w swoim tekście średniowieczną formułę świętości opartą na ascezie. Jej figurą jest święty Szymon Słupnik, który w imię specyficznie rozumianej woli Bożej spędził całe życie siedząc na słupie. Jego wybór został oceniony przez potomnych w kategoriach przeznaczenia, losu, jaki Panu spodobało się zgotować człowiekowi. Czytelnik dowiaduje się jednak ze zdziwieniem, że Bóg może „powołać” człowieka nie tylko do świętości, ale także do tragicznej śmierci w bólu i poniżeniu. Poeta przywołuje obraz chłopaka powieszonego przez rozwścieczony tłum, o którym mówi się, że „powołał go Pan na stryk” oraz zgwałconej i zamordowanej dziewczyny, „powołanej” „na gnój”.
Ostry kontrast pomiędzy słowem „powołać” zaczerpniętym z dyskursu religijnego a „strykiem” i „gnojem” uzmysławia paradoksalność podobnego sposobu rozumowania.