Powstanie ONZ - historia i cele

ONZ, czyli Organizacja Narodów Zjednoczonych to międzynarodowa pokojowa organizacja powołana po II wojnie światowej, w 1945 roku, w miejsce przedwojennej Ligii Narodów (rozwiązanej oficjalnie w 1946 roku). Zamysł powstania takiego organu był jednym z punktów obrad konferencji w Teheranie w 1943 roku, w której brała udział „Wielka Trójka” (Józef Stalin, Winston Churchill i Franklin Roosevelt). ONZ miało być w założeniu organem silniejszym i bardziej znaczącym niż Liga Narodów, której opieszałość i brak realnych środków kontroli ujawniła II wojna światowa.

ONZ powołano do życia na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych przyjętej na konferencji 50 państw w San Francisco 25 kwietnia 1945 roku. Na jej czele stanęła Rada Bezpieczeństwa, w skład której weszło pięciu członków: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja, Chiny i Związek Radziecki. Najważniejsze decyzje podejmuje natomiast na jej zlecenie Zgromadzenie Ogólne ONZ (w którym biorą udział przedstawiciele wszystkich państw członkowskich, a każdy z nich dysponuje jednym głosem – zasada równości). Główną siedzibą ONZ stał się Nowy Jork, jej instytucje znajdują się również w innych krajach (np. Genewa, Wiedeń, Haga).

Podstawowe cele ONZ sprowadzają się do dbania o utrzymanie pokoju na świecie, międzynarodowej mediacji w rozwiązywaniu wielu problemów społecznych, gospodarczych, związanych z prawami człowieka, jednoczeniu narodów w działaniu na rzecz wspólnych założeń, rozwijanie przyjaźni między narodami. Ponadto ONZ dysponuje określonymi środkami do realizacji tych założeń: może nałożyć sankcje ekonomiczne na państwa łamiące zasady bezpieczeństwa na świecie, posiada siły interwencji zbrojnej.

Oprócz Rady Bezpieczeństwa Narodowego do organów ONZ należą Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (organ sądowniczy), Rada Gospodarcza i Społeczna i Sekretariat wraz z Sekretarzem Generalnym, wybieranym na 5 lat (obecnie jest nim Ban Ki-moon). Obecnie w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego znajduje się 15 członków, 5 stałych i 10 zmiennych (są wybierani na 2 lata, co roku wymienia się 5 z nich).

ONZ jest organizacją, która nie spełnia do końca pokładanych w niej nadziei. W wielu operacjach pokojowych jej działanie poniosło całkowitą klęskę, jak np. w konflikcie w Somalii w latach 90., w wojnie na Bałkanach (1992 – 1995), gdzie siły ONZ zostały zastąpione przez NATO-IFOR czy w walkach między plemionami Tutsi i Hutu w Rwandzie (1993 – 1996).

Polecamy również:

  • Stalinizm - geneza, założenia, skutki

    Stalinizm to okres rządów Józefa Stalina, który w Związku Radzieckim przypadł na lata 1929-1953. Jednocześnie mianem stalinizmu określa się pierwszy etap komunizmu w krajach Europy Wschodniej, jakie po II wojnie światowej znalazły się pod protektoratem Rosji Sowieckiej. W Polsce czas ten... Więcej »

  • Powstanie NATO - państwa założycielskie, historia, cele

    NATO (ang. North Atlantic Treaty Organisation) – Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego to sojusz polityczno-militarny zawiązany w 1949 roku, który początkowo miał na celu obronę państw Europy zachodniej i Stanów Zjednoczonych przed ekspansją Związku Radzieckiego na zachód. Więcej »

  • Żelazna kurtyna - pojęcie, historia, znaczenie

    Żelazna kurtyna to określenie podziału politycznego, jaki nastąpił w Europie po II wojnie światowej na mocy postanowień konferencji w Jałcie w 1945 roku. Wówczas to bowiem Wielka Trójka (Józef Stalin, Winston Churchill i Franklin Roosevelt) spowodowała, że kraje Europy wschodniej (w tym Polska)... Więcej »

  • Zimna wojna - przyczyny, przebieg, skutki

    Określenie „zimna wojna” oznacza wzajemne relacje pomiędzy Związkiem Radzieckim i krajami Europy Środkowo-Wschodniej a Europą zachodnią i Stanami Zjednoczonymi w latach 1946 – 1989. Więcej »

  • Układ Warszawski - informacje

    Układ Warszawski był sojuszem polityczno-wojskowym państw europejskich, które po zakończeniu II wojny światowej znajdowały się w radzieckiej strefie wpływów. Wiodącą i decydującą rolę w owym sojuszu pełnił Związek Radziecki. W jego skład wchodziły Polska, Bułgaria, Czechosłowacja, NRD, Rumunia i... Więcej »

Komentarze (2)
Wynik działania 2 + 4 =
ADMIN
2020-04-16 09:32:42
Candy - dziękujemy za zwrócenie uwagi, błąd został już poprawiony. Pozdrawiamy
Candy
2020-04-16 09:01:31
Konferencja w Teheranie była w 1943 w roku 1945 była konferencja w Poczdamie
Ostatnio komentowane
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59
Latwe
• 2025-01-15 18:41:38
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35