Stalinizm to okres rządów Józefa Stalina, który w Związku Radzieckim przypadł na lata 1929-1953. Jednocześnie mianem stalinizmu określa się pierwszy etap komunizmu w krajach Europy Wschodniej, jakie po II wojnie światowej znalazły się pod protektoratem Rosji Sowieckiej. W Polsce czas ten przypadał na lata 1948-1956.
Stalinizm w Związku Radzieckim
Po śmierci Włodzimierza Lenina do władzy w sowieckiej Rosji pretendowali dwaj główni kandydaci: Józef Stalin i Lew Trocki, obaj zasłużeni w czasie rewolucji bolszewickiej. Stalinowi udało się pokonać przeciwnika, wykluczyć go z partii i wydalić z kraju.
Stalin wprowadził rządy krwawego terroru oparte na licznych aresztowaniach, torturach, zsyłaniu do łagru i masowej śmierci. Jego polityka wewnętrzna w zakresie gospodarki zakładała nacjonalizację przemysłu i kolektywizację rolnictwa, w wyniku czego z głodu zmarło kilka milionów ukraińskich chłopów. Od 1934 roku Stalin prowadził czystkę w obrębie samej partii – liczne bezpodstawne procesy wysokich urzędników państwowych i oskarżenia o zdradę oraz współpracę z zachodnim wywiadem. Do 1940 roku udało mu się wymienić wszystkich członków partii na nową wierną gwardię, w tym też roku z jego rozkazu