Piosenka to – według „Słownika terminów literackich” – utwór słowno-muzyczny, przeznaczony do wykonywania przez śpiewaka solistę lub zespół. Jest to gatunek sztuki estradowej, powstały na początku XX wieku.
Piosenka stanowi nieodłączny składnik kultury masowej. Charakteryzuje się ona zwykle uproszczoną, schematyczną wizją świata, prostą metaforyką i nieskomplikowanym przekazem, który musi być zrozumiały dla szerokiego grona odbiorców.
Wyznacznikami gatunku są: rytmizacja tekstu, obecność rymu, refrenu (paralelizm składniowy i kompozycyjny), powtórzeń, a także wyrazów dźwiękonaśladowczych, pozbawionych odniesień semantycznych, np: „uuuu”, „bzzz”, „para rura”. Ponadto często występują tu wyrażenia quasi-językowe, np. „la la la”. W piosence większą wagę ma brzmienie niż znaczenie tekstu, stąd łamie się tu związki frazeologiczne i niejednokrotnie narusza zasady poprawności językowej.
Treść piosenki zwykle ma charakter ogólnikowy i nie wymaga od odbiorcy dużego zaangażowania poznawczego. Wyróżnikiem tego gatunku jest również swoista uniwersalność znaczeń, znajdująca wyraz w niedookreśleniu świata przedstawionego (np. używanie zaimków osobowych zamiast imion). Funkcję i znaczenie piosenki w kulturze popularnej analizował między innymi Stanisław Barańczak, który stwierdził, że forma ta zmierza „nie tyle do poznawania rzeczywistości w jej rozbiciu na jej czynniki składowe, co do ujmowania tej rzeczywistości w globalne, ogólne, łatwe do zrozumienia kategorie”.
Istnieje wiele odmian gatunku. Obok piosenki estradowej jest również piosenka kabaretowa (często o wymowie satyrycznej) czy tak zwana poezja śpiewana. W tym ostatnim wypadku bardzo ważną rolę odgrywa osoba wykonawcy, który tworzy własną interpretację tekstu i to on jest kojarzony następnie z danym utworem. Znanymi wykonawcami poezji śpiewanej byli np.: Ewa Demarczyk, Marek Grechuta czy Stare Dobre Małżeństwo. Piosenka stała się również formą stricte literacką uprawianą np. przez Ernesta Brylla, Edwarda Stachurę czy Marcina Świetlickiego.