Marcin Świetlicki, ...ska – analiza i interpretacja

Utwór …ska pochodzi z tomu Marcina Świetlickiego pt. Polska (wiązanka pieśni patriotycznych). W pewnym sensie książka ma charakter śpiewniko-modlitewnika. Jej tytuł jest dla czytelnika dość mylący – w błędzie pozostaje bowiem ten, kto stwierdzi, że Świetlicki jest poetą patriotycznym, poruszającym ważne kwestie narodowe. Owszem, artysta porusza je, ale przy tym reinterpretuje na swój sposób – często poprzez profanację i odwrócenie tradycji.

Wiersz wyraża odrzucenie przez Świetlickiego patosu i patriotycznego zobowiązania ciążącego na poezji lat 80. np. u Zbigniewa Herberta czy później, Jana Polkowskiego. Już na początku utworu podmiot dystansuje się od tego co ogólne, niematerialne, abstrakcyjne i podniosłe:

Dlaczego twój niepokój tak obraca się wokół wyrazów:
niepodległość - wolność - równość - braterstwo - Polska
od morza do morza - bezrobocie - podatki - Gazeta Wyborcza?

Jest to wypowiedź charakterystyczna dla anarchisty, którym Świetlicki z pewnością się widział. W swojej poetyckiej wypowiedzi przyjmuje antypolską postawę, wyrażającą się w obraźliwych określeniach upersonifikowanej Polski:

Czy nie wiedziałeś, że tym wszystkim rządzi ta szczupła dziwka,
ta którą kochasz a raczej masz na nią ochotę?

Polska uprzedmiotowiona jako kobieta w oczach podmiotu mówiącego jest grzeszna, odpowiedzialna za zgubę mężczyzn. Co ciekawe, opisywana kobieta-ojczyzna pada ofiarą przemocy domowej, za którą podmiot obarcza winą ja samą:

[…] która wybiera sobie tego, którego akurat ty nienawidzisz?
Który znęca się nad nią i wbija w nią gwoździe?

Krzykliwe zakończenie wiersza w oskarżycielskim tonie:

Przez nią siedzisz w więzieniu! Przez nią jesteś głodny!
Przez nią!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

jest skrajnym przejawem negacji tego co narodowe.

Określenia padające w wierszu pod adresem Polski-kobiety stanowią nie tylko karykaturalne wyobrażenie ideału jej urody, ale jest także echem zabiegu utożsamienia miłości i przywiązania do ojczyzny z cierpieniem i bólem, a nawet śmiercią, kończącą patriotyczne oddanie, którego Świetlicki bynajmniej nie rozpatruje w kategoriach pozytywnych i pożytecznych.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 2 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01