Tales z Miletu to jeden z najwybitniejszych starożytnych myślicieli. Żył na przełomie VII i VI wieku p. n. e. Zalicza się go do grona tak zwanych siedmiu mędrców poprzedzających wielką grecką filozofię.
Tales urodził się w jednym z miast-państw jońskich w Azji Mniejszej, na terenie dzisiejszej Turcji. Pochodził z wpływowego rodu Thelidów. Jego rodzice prawdopodobnie mieli korzenie fenickie.
 |
| Tales z Miletu/ rycina z książki "Illustrerad verldshistoria utgifven av E. Wallis. volume I", 1875 r. |
Uczony dużo podróżował, był w Egipcie, w Babilonii i na Krecie. Zajmował się filozofią przyrody, matematyką i astronomią. Ponadto był zaangażowany w działalność polityczną. Nakłaniał odosobnione państewka Jonii do utworzenia jednej federacji ze stolicą w Teos.
Prawdopodobnie przyczynił się do zawarcia sojuszu mieszkańców Miletu z Krezusem. Doszło do tego pod wpływem przewidzenia przez Talesa dokładnej daty zaćmienia słońca - 28 maja 585 r. p.n.e. Ponadto Tales odwrócił bieg rzeki Halys. Myśliciel był nauczycielem Anaksymandra.
Jeżeli chodzi o filozofię Talesa, był on propagatorem poglądów zbliżonych do panteizmu, choć w rzeczywistości był hilozoistą. Uważał, że przyroda zwiera w sobie pierwiastki boskie, a przede wszystkim ożywione. Jako istotę bytu („arche”) wskazywał wodę. W jego ujęciu ziemia była zanurzona w przestrzeni wodnej, w czym doszukiwał się przyczyn np. trzęsień ziemi. Ponadto głosił naukę o nieśmiertelności ludzkiej duszy.
Jako astronom nie tylko przewidział zaćmienie słońca, ale także jako pierwszy opisał gwiazdozbiór Małej Niedźwiedzicy. W historii nauki zapisał się jednak przede wszystkim jako prekursor podstawowych twierdzeń i pojęć geometrycznych.
Uważa się, że jako pierwszy zmierzył wysokość egipskich piramid. Wprowadził on do geometrii takie określenia, jak średnica, trójkąt równoramienny, kąty przeciwległe, kąt prosty.
Ponadto był on autorem słynnego twierdzenia Talesa, zgodnie z którym „jeżeli ramiona kąta przecięte są prostymi równoległymi, to odcinki wyznaczone przez te proste na jednym ramieniu kąta, są proporcjonalne do odpowiednich odcinków wyznaczonych przez te proste na drugim ramieniu kąta”. Tales nie wyprowadził jednak dowodu na to twierdzenie.
Co więcej, matematyk był świadomy wzajemnych oddziaływań magnesu i żelaza oraz zjawiska elektryzowania się bursztynu.
