Niccolò Tartaglia – biografia i dokonania

Niccolo Fontana Tartaglia urodził się w 1499 roku w Brescia w Republice Weneckiej na terenie dzisiejszych Włoch. Jego ojciec był kurierem pocztowym, konno przemierzał republiki italskie rozwożąc korespondencję. Kiedy Niccolo miał sześć lat, został osierocony przez ojca, który padł ofiarą morderstwa. Śmierć ojca spowodowała pogorszenie sytuacji materialnej rodziny, a w końcu jej skrajne ubóstwo.

W 1512 roku podczas okupacji Brescia przez Francuzów Niccolo omal nie zginął. Schronił się wraz z rodzeństwem i matką w miejscowej katedrze, jednak został poważnie ranny w twarz. Od tego czasu był zeszpecony oraz miał poważne problemy z mówieniem, stąd wziął się jego przydomek „Tartaglia”, który znaczy tyle, co „jąkała”.

Niccolo Tartaglia
Niccolo Tartaglia


Niccolo był samoukiem, samodzielnie zgłębiał tajniki matematyki, ale w końcu matka znalazła mu opiekuna Ludovico Balbisonio, który zabrał młodzieńca na studia w Padwie. Po zakończeniu edukacji Tartaglia wrócił do rodzinnego miasta, jednak nie mógł znaleźć zajęcia. Wyjechał zatem do Werony, gdzie został nauczycielem matematyki w jednej ze szkół elementarnych.

W 1534 roku powrócił do Wenecji i również nauczał matematyki. Był uczestnikiem publicznych dysput matematycznych, dzięki którym zyskał dużą popularność jako uczony.

Wkrótce dokonał jednego z najważniejszych odkryć w dziedzinie matematyki – opracował metodę rozwiązywania równań algebraicznych trzeciego stopnia. Z tego powodu w 1539 roku skontaktował się z nim Girolamo Cardano, który pragnął poznać ów tajny sposób. Po usilnych próbach uczonego Tartaglia podzielił się z nim swoim sekretem. Wkrótce jednak bardzo tego pożałował, ponieważ Cardano opublikował metodę w swojej własnej książce „Ars Magna” w 1543 roku. Stało się tak dlatego, że Cardano odkrył, iż to nie Tartaglia jako pierwszy wpadł na tę metodę, ale był nim Scipione del Ferro.

Z kolei Tartaglia zapisał się na kartach historii matematyki nie tylko stworzeniem wzoru na rozwiązywanie równań sześciennych, ale także innymi osiągnięciami. Opracował on bowiem wzór na objętość czworościanu, a także wzór Herona na pole trójkąta.

Zmarł w 1557 roku w Wenecji. Jego osiągnięcia przyczyniły się nie tylko do rozwoju matematyki, ale również mechaniki, batalistyki i geodezji. Tartaglia był także autorem pierwszego przekładu „Elementów” Euklidesa na język włoski.

Polecamy również:

  • Niels Henrik Abel – biografia i dokonania

    Niels Henrik Abel urodził się w 1802 roku w Findo w okolicach Stavanger, na terenie Norwegii. Jego ojciec był teologiem i filozofem oraz pastorem. Ponadto zaś angażował się w polityczną walkę na rzecz niepodległości Norwegii. Więcej »

  • Archimedes – biografia i dokonania

    Archimedes urodził się około 287 roku p.n.e. w Syrakuzach, w starożytnej Grecji, na terenie dzisiejszych Włoch. Pochodził z rodziny uczonych. Jego ojciec Fidiasz był astronomem. Archimedes uczył się między innymi w szkole Euklidesa w Aleksandrii. Jego wielkim mistrzem i autorytetem był Komon z Samos. Więcej »

  • Stefan Banach – biografia i dokonania

    Stefan Banach urodził się w Krakowie w 1892 roku. Pochodził z rodziny góralskiej – jego ojciec, Stefan Greczek, służył w armii austriackiej, a potem pracował jako urzędnik. Więcej »

  • Thomas Bayes – biografia i dokonania

    Thomas Bayes urodził się w Londynie w 1701 roku. Przyszedł na świat jako syn Joshuy Beyesa i Anny Carpenter. Jego ojciec był jednym z pierwszych w Anglii pastorów wyznania protestanckiego nie-anglikańskiego (tak zwanego nonkonformizmu). Więcej »

  • Daniel Bernoulli – biografia i dokonania

    Daniel Bernoulli urodził się w 1700 roku w Groningen na terenie dzisiejszej Holandii w  rodzinie o ugruntowanych tradycjach naukowych. Jego ojciec i wuj byli znanymi matematykami. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 1 =
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27
przegralem nnn do tego artykulu
• 2024-11-16 13:50:26