Biografia
Pitagoras urodził się około 570 r. p.n.e. w jońskiej kolonii starożytnej Grecji na wyspie Samos. Pobierał nauki między innymi u Talesa z Miletu, jednego z siedmiu greckich mędrców. Kiedy tereny, na których mieszkał Pitagoras zostały najechane przez Persów, uczony przeniósł się do Wielkiej Grecji.
W Krotonie założył własną szkołę - Pitagorejczyków. Bardzo szybko zdobył wielką popularność i autorytet. Zainicjowany przez niego związek miał charakter religijno-naukowy. Nauczanie Pitagorasa wiązało się z prowadzeniem ascetycznego trybu życia przez wyznawców jego nauk i kolejnymi stopniami mistycznego wtajemniczenia. Ponadto związek pitagorejski posiadał ambicje polityczne.
![]() |
Rzeźba Pitagorasa w muzeum na Kapitolu/ Galilea (7 V 2005) |
Sam Pitagoras nie pozostawił jednak po sobie żadnej pracy, a poglądy myśliciela znane są jedynie z przekazów jego uczniów i trudno je dziś oddzielić od legendy. Szkoła Pitagorejczyków została spalona przez niezadowolonych mieszkańców Krotony, którzy zbuntowali się przeciwko elitarności związku.
Istnieją dwa sprzeczne przekazy na temat śmierci filozofa. Według pierwszego z nich Pitagoras zginął w pogromie, według drugiego natomiast schronił się w Metaponcie, gdzie zmarł około 497 r. p. n. e.
Dokonania
Naukowe dokonania Pitagorasa są związane z matematyką, a przede wszystkim z geometrią i arytmetyką. Pitagoras stworzył podwaliny matematyki jako samodzielnej dyscypliny wiedzy.
Uczonemu przypisuje się dwa zasadnicze twierdzenia geometryczne. Pierwsze z nich mówi o sumie kątów trójkąta. Drugie natomiast, tak zwane twierdzenie Pitagorasa, pozwala na obliczenie długości przeciwprostokątnej w trójkącie prostokątnym jako sumy kwadratów dwóch przyprostokątnych.
Bardzo ważnym elementem teorii Pitagorasa były również rozważania nad liczbami. Pitagorejczycy jako pierwsi opisali liczby parzyste i nieparzyste. Ponadto zaś odkryli liczbowe zależności dźwięków.
Istotnym obszarem zainteresowań Pitagorasa była również astronomia. Pitagorejczycy jako pierwsi odkryli, że ziemia ma kształt kulisty i obraca się wokół własnej osi. Przekonywali, iż kosmos jest swoistą harmonią sfer – nie wypełnia go powietrze, ale eter, zaś planety poruszają się po ściśle określonych torach wokół słońca. Wyliczyli nawet odległości pomiędzy poszczególnymi ciałami niebieskimi i prędkość ich ruchu.
Nauka Pitagorasa miała również wydźwięk filozoficzny i mistyczny. Myśliciel uważał bowiem, że liczba jest swoistą zasadą bytu i że całym wszechświatem rządzi idealna harmonia.