Biografia
Dmitrij Mendelejew urodził się w 1834 roku w Tobolsku. Jego ojciec był nauczycielem literatury. Wziął udział w powstaniu dekabrystów, za co został zesłany na Syberię. Matka Mendelejewa była zamożną właścicielką huty szkła. Jednak po śmierci ojca i pożarze fabryki rodzina znacznie podupadła finansowo.
Dymitr Mendelejew pobierał naukę w gimnazjum w Tobolsku. W 1849 roku wraz z rodziną przeniósł się do Petersburga, gdzie studiował na wydziale matematyczno-fizycznym w Głównym Instytucie Pedagogicznym.
W młodości chorował na gruźlicę, dlatego przyjął posadę nauczyciela nauk przyrodniczych w gimnazjum w Symferopolu na Krymie, gdzie panował klimat wspomagający proces leczenia. W 1857 roku Mendelejew wrócił do Petersburga. W 1861 roku ożenił się z Teodozją Nikitiną Leszewą, z którą miał dwoje dzieci.
Dmitrij Mendelejew (1987) |
W latach 1859 – 1861 prowadził badania na Uniwersytecie w Heidelbergu. W 1863 roku został profesorem chemii w Petersburskim Instytucie Technicznym. Pracował również w Petersburskim Uniwersytecie Państwowym. W 1881 roku ożenił się z Anną Iwanowną Popową, mimo że nie miał jeszcze formalnego rozwodu z pierwszą żoną. W świetle rosyjskiego prawa był bigamistą. Z drugiego małżeństwa przyszło na świat czworo dzieci. Z powodu obyczajowego skandalu odmówiono Mendelejewowi członkowstwa w Rosyjskiej Akademii Nauk.
W 1890 roku uczony porzucił stanowisko na Uniwersytecie Petersburskim z powodu nagany, jaką otrzymał od ministra oświaty za poparcie protestów studenckich. Następnie pracował jako dyrektor Urzędu Miar i Wag. Piastując to stanowisko przyczynił się do opatentowania rosyjskiej wódki i ustalenia stałego procentu alkoholu etylowego w tym napoju.
W 1905 roku został członkiem Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk. Był poważnym kandydatem do Nagrody Nobla, jednak nie otrzymał jej na skutek wewnętrznych rozgrywek w Akademii. Zmarł w 1907 roku w Petersburgu z powodu powikłań grypy.
Dokonania
Dimitrij Mendelejew był jednym z najwybitniejszych chemików. Zajmował się zarówno chemią organiczną, jak i nieorganiczną. Jego najsłynniejszym osiągnięciem było stworzenie tak zwanego układu okresowego pierwiastków (tablica Mendelejewa), czyli uszeregowanie pierwiastków według liczby atomowej i prawa okresowości. Jednocześnie na tej podstawie przewidział istnienie nieznanych wówczas pierwiastków takich, jak gal, skand, german czy polon.
Ponadto Mendelejew odkrył pirokolodion (proch bezdymny). Zajmował się także roztworami, miedzy innymi wyjaśnił zjawisko kontrakcji objętości.