Biografia
Carl Friedrich Gauss urodził się w 1777 roku w Brunszwiku w ubogiej rodzinie. Jego ojciec pracował jako pomocnik murarski. Od dzieciństwa Gauss przejawiał szczególne uzdolnienia, zwłaszcza do matematyki. Sam nauczył się liczyć i osiągał spektakularne sukcesy w nauce. Wzbudził tym zainteresowanie księcia Brunszwiku, Karola Wilhelma, który postanowił sfinansować jego edukację.
Gauss studiował matematykę na Uniwersytecie w Getyndze. Badacz nie ukończył jednak tej uczelni, ale w 1799 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Helmstedt. Od 1807 roku pracował jako profesor na Uniwersytecie w Getyndze. Zmarł w Getyndze w 1855 roku
 |
| Portret Carla Friedricha Gaussa autorska Gottlieba Biermanna (1887) |
Dokonania
Carl Friedrich Gauss był wybitnym matematykiem, fizykiem, astronomem oraz geodetą. Jest on twórcą geometrii nieeuklidesowej. Przy pomocy linijki i cyrkla wykreślił siedemnastokąt foremny. Odkrył i opisał geometrię dowolnej powierzchni. Szczególne znaczenie dla rozwoju matematyki mają jego twierdzenia dotyczące krzywizn, jak twierdzenie wyborne. Ponadto uczony zajmował się teorią liczb. Odkrył między innymi prawo wzajemności reszt kwadratowych. Poza tym zajmował się rachunkiem różniczkowym i całkowym oraz statystyką matematyczną.
Szczególnie istotne okazały się jego spostrzeżenia na temat teorii prawdopodobieństwa. Gauss wprowadził w tej materii tak zwany rozkład normalny (rozkład Gaussa) pozwalający oszacować częstość występowania jakiegoś zjawiska czy cechy. Swoje twierdzenia matematyczne zawarł w łacińskim dziele „Disquisitiones arithmeticae” („Badania arytmetyczne”).
Na polu fizyki Gauss badał zjawisko elektryczności i magnetyzmu. Między innymi skonstruował pierwszy telegraf elektromagnetyczny. Od jego nazwiska jednostka indukcji magnetycznej została nazwana gausem. Ponadto bardzo istotne dokonania Gaussa dotyczą optyki. To właśnie ten badacz określił oś optyczną soczewki, a także opisał środek soczewki, ogniskową i ognisko.
W zakresie astronomii obliczył orbitę planetoid Ceres, Pallas, Juno i Westy. Teorie astronomiczne znalazły się w dziele „Teoria ciał niebieskich obiegających Słońce po orbitach stożkowych”. Jako geodeta Gauss dokonywał pomiarów Ziemi za pomocą samodzielnie skonstruowanego narzędzia – tak zwanego heliotropu. Dzięki zainteresowaniu kartografią przedstawił odwzorowanie kartograficzne elipsoidy obrotowej na płaszczyźnie, ułatwiające wykonywanie obliczeń geodezyjnych.