 |
| Zamyślony Archimedes, Domenico Fetti |
Biografia
Archimedes urodził się około 287 roku p.n.e. w Syrakuzach, w starożytnej Grecji, na terenie dzisiejszych Włoch. Pochodził z rodziny uczonych. Jego ojciec Fidiasz był astronomem. Archimedes uczył się między innymi w szkole Euklidesa w Aleksandrii. Jego wielkim mistrzem i autorytetem był Komon z Samos.
Zainteresowanie matematyką, zwłaszcza geometrią pozwoliło mu na wprowadzenie wielu innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie techniki, szczególnie w batalistyce. Uczony był między innymi wynalazcą katapulty czy nowatorskich pomysłów w budowie statków morskich.
Całe życie Archimedes poświęcił nauce, zaś w ostatnim okresie przysłużył się swojej ojczyźnie. W czasie drugiej wojny punickiej z Rzymianami, uczony zajmował się konstruowaniem machin wojennych, które zadawały dotkliwe szkody przeciwnikowi. Z tego powodu Archimedes został zamordowany po zdobyciu Syrakuz w 212 r. p.n.e. Według starożytnego historyka Plutarcha, fizyk miał zginąć przy pracy, a jego ostatnie słowa brzmiały: „nie zamazuj moich kół”.
Dokonania
Archimedes przeszedł do historii nauki przede wszystkim jako autor twierdzenia z zakresu hydrostatyki zwane prawem Archimedesa. Zgodnie z legendą, uczony wpadł na nie podczas kąpieli, kiedy zauważył, że zanurzenie ciała w wodzie powoduje podniesienie poziomu wody i sprawia, że ciało jest lżejsze. W ten sposób odkrył wzór na obliczenie siły wyporu wody i gazu. Odkrycie to posłużyło uczonemu do zbadania, czy korona Hierona II została wykonana z prawdziwego złota. Archimedes doszedł do tego, zanurzając klejnot w wodzie i porównując ilość wypartej wody z ilością wody wypartej przez bryłkę złota.
Ponadto Archimedes zajmował się geometrią i zasłużył się na tym polu odkryciem sposobu obliczania pola powierzchni i objętości kuli i walca. Interesował się również liczbami, próbował między innymi obliczyć liczbę Pi. Odrębną dziedziną osiągnięć matematyka było wyznaczanie środka ciężkości prostych figur: trójkąta i trapezu. Swoje twierdzenia zawarł w dziełach takich, jak „O ciałach pływających”, „Elementy mechaniki”, „O kuli i walcu” czy „O liniach spiralnych”.
Uważa się, że osiągnięcia myśliciela poprzedzają odkrycia takich fizyków, jak Johanes Kepler czy Isaac Newton. Nauka Archimedesa miała wymiar praktyczny, co znalazło odzwierciedlenie w jego licznych wynalazkach technicznych. Archimedes był między innymi twórcą zegara wodnego i tak zwanej śruby Archimedesa, wykorzystywanej w systemie nawadniania.