Werner Heisenberg był niemieckim fizykiem teoretykiem. W 1932 roku otrzymał Nagrodę Nobla za opracowanie podstaw teoretycznych mechaniki kwantowej. Poniżej prezentujemy jego życiorys oraz dokonania.
Werner Heisenberg - biografia
Werner Heisenberg urodził się w 1901 roku w Würzburgu. Jego ojciec był profesorem na Uniwersytecie w Monachium.
Przyszły fizyk studiował na tej samej uczelni. Jego wykładowcami byli między innymi Arnold Sommerfeld i Wilhelm Wien. W latach 1922 – 1923 Heisenberg uczęszczał również na wykłady Maxa Borna na Uniwersytecie w Getyndze.
W 1923 roku uzyskał stopień doktora, a następnie rozpoczął pracę jako asystent Maxa Borna. W latach 1924 – 1925 współpracował z Nielsem Bohrem w Kopenhadze, gdzie poznał Alberta Einsteina. W wieku zaledwie 26 lat został profesorem fizyki teoretycznej w Lipsku.
 |
| Werner Heisenberg (1927) |
W 1932 roku za swoje wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki kwantowej otrzymał Nagrodę Nobla. W 1937 roku ożenił się z Elizabeth Schumacher, z którą miał siedmioro dzieci. Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku, fizyk przystąpił do niemieckiego projektu budowy bomby atomowej.
Rok później miało miejsce jego słynne spotkanie z Nielsem Bohrem. Heisenberg twierdził potem, że zasugerował Bohrowi, iż jego własny udział w przedsięwzięciu Hitlera ma charakter sabotażowy i zrobi wszystko, żeby przeszkodzić planom dyktatora. Bohr jednak zupełnie inaczej relacjonował to spotkanie, podkreślając, iż był namawiany przez Heisenberga do współpracy z nazistami.
Po wojnie fizyk znalazł się w obozie jenieckim, a następnie został skazany przez amerykański sąd wojskowy na 5 lat więzienia. Po dwóch latach odbywania kary wyjechał do Szwajcarii. W 1956 roku wrócił do Niemiec i został zatrudniony na Uniwersytecie w Heidlebergu. Zmarł w Monachium w 1976 roku.
Dokonania Heisenberga
Heisenberg był jednym z najwybitniejszych fizyków XX wieku. Współtworzył podstawy mechaniki kwantowej. W 1927 roku sformułował swoją słynną zasadę nieoznaczoności. Zgodnie z nią nie można dokładnie ustalić jednocześnie położenia i pędu cząstek atomowych. Oznacza to, że jeśli uda się ustalić np. prędkość elektronu, to nie sposób podać jego położenia i odwrotnie. Zasada ta podważyła zatem klasyczny determinizm i naukową pewność. Heisenberg pokazał, że nie da się w pełni poznać świata, co miało istotne konsekwencje w zakresie filozofii nauki.
Prace Heisenberga z dziedziny mechaniki kwantowej miały praktyczne konsekwencje. Umożliwiły bowiem odkrycie dwóch form alotropowych wodoru. Ważniejsze publikacje fizyka przetłumaczone na język polski to: „Fizyka a filozofia”, „Ponad granicami”, „Część i całość”.