Fotokomórka jest urządzeniem, które działa w oparciu o zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. Zbudowana jest ona ze szklanej bańki (próżniowej lub wypełnionej gazem), której jedna połowa jest pokryta metalem o stosunkowo małej wartości pracy wyjścia (katoda), a naprzeciw niej znajduje się druga elektroda (anoda), której zadaniem jest zbieranie uwolnionych w wyniku fotoefektu elektronów. Obydwie elektrody mają wyprowadzenie na zewnątrz i są podłączone do zewnętrznego źródła napięcia.
Rys. Monika Pilch
Rys. Schemat fotokomórki.
Oświetlanie fotokomórki powoduje przepływ prądu elektrycznego przez obwód, gdyż następuje wówczas emisja elektronów z fotokatody. Przerwanie dopływu światła powoduje natychmiastowy zanik natężenia fotoprądu.
Fotokomórki znajdują obecnie bardzo szerokie zastosowanie. Używane są one m.in. w systemach alarmowych, systemach automatycznego otwierania drzwi, układach mierzących czas podczas zawodów sportowych, czytnikach kodów kreskowych, czy wreszcie jako odbiorniki sygnału w urządzeniach elektronicznych (np. pilot do telewizora, mysz optyczna komputera).