Biografia
Johann Bernoulli urodził się w 1667 roku w Bazylei. Należał do słynnej rodziny szwajcarskich matematyków. Profesją tą zajmowali się jego starszy brat Jakob, a także jego synowie Daniel i Johann. Ojciec uczonego zajmował się handlem i chciał, żeby syn przejął po nim rodzinny interes. On jednak nie pałał chęcią do biznesu, pragnął iść w ślady starszego brata i zostać matematykiem.
W końcu po uzyskaniu aprobaty ojca w 1683 roku rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Bazylei. W tym czasie jego brat Jakob wykładał na tej samej uczelni fizykę eksperymentalną i pomagał Johannowi w jednoczesnym zgłębianiu matematyki. Studiował on wówczas nowe teorie Leibniza dotyczące obliczeń.
 |
| Johann Bernoulli/ portret autorstwa Rudolfa Hubera |
W 1891 roku wyjechał do Genewy, gdzie wykładał nowoczesną metodologię uczonego, a następnie w tym samym celu udał się do Francji. Bernoulli korespondował z Leibnizem, co okazało się bardzo owocne dla odkryć matematycznych. Jednocześnie pracował nad swoją rozprawą doktorską z medycyny.
Wkrótce jego współpraca z Jakobem przerodziła się w zaciętą rywalizację. Johann Bernoulli marzył o stanowisku profesora matematyki na Uniwersytecie w Bazylei, ale kiedy posadę tę dostał jego brat, stracił tę szansę.
Dzięki słynnym pracom dotyczącym trygonometrii i funkcji parabolicznych otrzymał propozycję pracy na Uniwersytecie w Halle i w Groningen. Wybrał tę drugą. Ożenił się z Dorotheą Falkner.
W 1695 roku wraz z żoną przeprowadził się do Holandii. Podróż była niezwykle niebezpieczna, zwłaszcza, że małżeństwo miało wówczas siedmiomiesięcznego syna Nicolausa. Pobyt w Groningen był dla całej rodziny trudnym doświadczeniem. Druga córka Bernoullego zmarła w wieku sześciu tygodni, co sam matematyk przypłacił ciężką chorobą. Ponadto matematyk wdał się w zaciekłe spory na tle religijnym i miał z tego powodu nieprzyjemności na uniwersytecie.
W 1705 roku z powodu ciężkiej choroby teścia Johanna rodzina wróciła do Szwajcarii. W tym samym czasie zmarł brat matematyka Jakob. Niespodziewanie zatem Johann objął stanowisko po bracie na Uniwersytecie w Bazylei. Jego syn Daniel również został matematykiem i szybko zaczął odnosić sukcesy w tej dziedzinie. Spowodowało to ostrą rywalizację pomiędzy nimi, a Johann posunął się nawet do próby przywłaszczenia sobie dorobku syna. Opublikował dzieło „Hydraulica”, które w rzeczywistości było zmienioną wersją „Hydrodynamiki” Daniela.
Johann Bernoulli zdobył ogromną sławę jako matematyk. Był członkiem Akademii Nauk w Paryżu, Berlinie, Londynie, Petersburgu i Bolonii. Nazywano go „Archimedesem swojego wieku”. Zmarł w 1748 roku w Bazylei.
Dokonania
Johann Bernoulli, podobnie jak jego brat Jakob, zajmował się rachunkiem różniczkowym, całkowym i wariacyjnym. Był on w tym zakresie twórcą tak zwanej reguły de l’Hopitala. Fakt ten wyszedł na jaw dopiero w latach 20. XX wieku, kiedy okazało się, że dzieło ucznia Johanna – de ‘’Hopitala było w znacznej mierze oparte na wykładach Bernoulliego.
Co więcej, matematyk ten sformułował jeden z typów równań różniczkowych, zwanych od jego nazwiska równaniami Bernoulliego.
