Biografia
Edward Lorenz urodził się w 1917 roku w West Hartford w Stanach Zjednoczonych. Studiował matematykę w Dortmouth College w New Hampshire, gdzie uzyskał tytuł licencjata. Następnie zaś kontynuował studia magisterskie na Uniwersytecie Harvarda. Ukończył je w 1941 roku.
W czasie wojny współpracował z Armią Stanów Zjednoczonych jako matematyk i meteorolog. Był to początek jego zainteresowania zjawiskami pogodowymi. W 1943 roku ukończył drugie studia magisterskie z zakresu meteorologii w Instytucie Technologii w Massachusetts. Po wojnie zaś w tym samym ośrodku naukowym odbył studia doktoranckie pod kierunkiem Jamesa Austina.
Od 1946 roku pracował w Instytucie Technologii w Massachusetts jako asystent, a po obronie dysertacji jako meteorolog. W 1954 roku został mianowany docentem, zaś w 1961 roku otrzymał posadę profesora. W latach 1977 – 1981 kierował całym wydziałem meteorologii. Na emeryturę przeszedł w 1987 roku. Był żonaty z Jane Logan, z którą miał trójkę dzieci.
Za swoje osiągnięcia uzyskał wiele prestiżowych nagród i odznaczeń. Wybrano go na członka American Academy of Arts and Sciences, National Academy of Sciences (USA) czy Indyjskiej Akademii Nauk. Ponadto otrzymał Nagrodę Crafoorda od Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, a więc najwyższe odznaczenie matematyczne będące odpowiednikiem Nobla w innych dziedzinach. Przyznano mu ją w 1983 roku w zakresie geologii. Wcześniej odznaczyło go również Amerykańskie Towarzystwo Meteorologiczne.
Lorenz zmarł w wyniku choroby nowotworowej w 2008 roku w Cambridge w Stanach Zjednoczonych.
Dokonania
Edward Lorenz był jednym z najwybitniejszych współczesnych matematyków i meteorologów. Jego najważniejsze dokonania w tych dziedzinach wiążą się z pracami nad teorią chaosu. Lorenz nie był pierwszym naukowcem, który wpadł na podobny pomysł, przed nim uczynił to Poincare w 1880 roku. Jednak odkrycie Lorenza było poparte rzetelnymi obliczeniami i miało doniosłe konsekwencje. Matematyk przez przypadek zauważył mianowicie, że najdrobniejsze zmiany parametrów w prowadzonych obliczeniach powodują powstanie zupełnie różnych rozwiązań. Teorię tę zastosował Lorenz w dziedzinie meteorologii.
Był autorem pojęcia tak zwanego „efektu motyla”. Polega ono na założeniu, że tak drobne czynniki jak trzepot skrzydeł motyla mogą być przyczyną zmiany ciśnienia i wywołać tornado. Teorię chaosu zastosował matematyk do stworzenia układu trzech nieliniowych równań obrazujących konwekcję termiczną w atmosferze, zwanego układem Lorenza.
