Biografia
Evariste Galois urodził się w 1811 roku w Bourg-la-Reine w okolicach Paryża. Oboje rodzice przyszłego naukowca byli wykształceni i interesowali się wieloma dziedzinami: filozofią, religią, literaturą. Ojciec był burmistrzem Bourg-la-Reine.
Do dwunastego roku życia nauczycielką Galoisa była jego matka. Następnie zaś uczęszczał on do szkoły Louis le Grand. Były to czasy wielkich europejskich przewrotów – klęski Napoleona i objęcia tronu Francji przez króla Ludwika XVIII.
W szkole, do której uczęszczał Galois, wybuchł bunt przeciwko nowej dynastii, jednak matematyk nie brał w nim udziału, dlatego nie został relegowany. W 1826 roku musiał powtórzyć rok z powodu słabych wyników z retoryki.
 |
| Evariste Galois |
W 1828 roku Galois próbował się dostać do Ecole Poytechnique. Jego pragnienie studiowania na tej uczelni wynikało nie tylko z tego, że był to wówczas najważniejszy ośrodek akademicki we Francji, ale również z powodu politycznych przekonań Galoisa. Uczelnia była bowiem siedliskiem sympatii republikańskich.
W 1829 roku Galois opublikował swoje pierwsze dzieło matematyczne. W tym samym roku matematyk przeżył osobistą tragedię, ponieważ jego ojciec popełnił samobójstwo. Powiesił się z powodu sfałszowania jego nazwiska na obraźliwych epigramatach skierowanych do jego krewnych.
Kilka tygodni po śmierci ojca Galois ponownie próbował zdać egzamin do Ecole Polytechnique, jednak nie udało mu się. W celu prowadzenia dalszej działalności naukowej musiał zatem zdać oficjalny egzamin kończący naukę w macierzystej szkole.
W lipcu 1830 roku we Francji wybuchła rewolucja. Dyrektor Ecole Normale zamknął swoich studentów w budynku, aby nie brali udziału w demonstracjach ulicznych. Galois w odpowiedzi na artykuł tego profesora napisał artykuł popierający studentów. Na skutek tego działania został relegowany ze szkoły i wcielony do armii. W tym czasie władzę w państwie objął król Ludwik Filip. Rok później Galois próbował wrócić na uczelnię.
Podczas jednego z oficjalnych przyjęć matematyk otwarcie wypowiedział się przeciw królowi. Został uwięziony, ale ułaskawiono go. Kilkanaście dni później ponownie znalazł się w więzieniu. Kiedy w Paryżu wybuchła epidemia cholery, więźniowie zostali przewiezieni do twierdzy Sieur Faurltrier, gdzie matematyk zakochał się w córce lekarza więziennego, Stephanie-Felice-du Motel. Z jej powodu uwikłał się w pojedynek z Perscheux d’Herbinville.
31 maja 1831 roku Galois zmarł w paryskim szpitalu z powodu odniesionych ran. Miał zaledwie 20 lat.
Dokonania
Galois był wybitnym francuskim matematykiem, który w swoim niedługim życiu zdążył w znaczący sposób przysłużyć się nauce. Interesował się przede wszystkim algebrą i równaniami wielomianowymi. Stworzył on podstawy tak zwanej teorii grup (zwanej teorią Galoisa). Uważa się go za prekursora współczesnej algebry.