Biografia
Stefan Banach urodził się w Krakowie w 1892 roku. Pochodził z rodziny góralskiej – jego ojciec, Stefan Greczek, służył w armii austriackiej, a potem pracował jako urzędnik. Nazwisko matematyk odziedziczył po matce, Katarzynie Banach. Naukowiec nie był jednak wychowywany przez rodziców, opiekę nad nim sprawowała właścicielka pralni Franciszka Płowa.
Banach ukończył Gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, a następnie zatrudnił się jako sprzedawca w księgarni. Jednocześnie samodzielnie studiował matematykę, dzięki czemu udało mu się eksternistycznie zaliczyć dwa lata studiów na Politechnice Lwowskiej na Wydziale Inżynierii Lądowej i otrzymać dyplom.
Pomnik Stefana Banacha w Krakowie/ Paweł Swiegoda |
W czasie I wojny światowej pracował przy budowie dróg. W 1916 roku miało miejsce niesłychane wydarzenie, które odmieniło życie Banacha. Hugo Steinhaus podczas spaceru na krakowskich Plantach usłyszał przez przypadek, jak Banach rozmawia z kolegą o skomplikowanych problemach matematycznych. Dzięki pomocy lwowskiego naukowca Banach w 1922 roku został zatrudniony jako asystent na Politechnice Lwowskiej.
W 1920 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Dwa lata później obronił natomiast habilitację. W 1924 wybrano go na członka-korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, zaś w 1927 roku został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego.
Obok Steinhausa był jedną z czołowych postaci Lwowskiej Szkoły Matematycznej. W 1936 roku wygłosił serię odczytów na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w Oslo. W 1939 roku Banach został Prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego. W latach 1936 – 1939 pełnił funkcje wiceprzewodniczącego Komitetu Matematycznego Rady Nauk Ścisłych i Stosowanych.
Po wybuchu II wojny światowej w okresie okupacji sowieckiej na wschodnich terenach Polski nadal pracował naukowo, został członkiem-korespondentem Akademii Nauk Ukraińskiej SRR. Po zajęciu Lwowa przez Niemców musiał przerwać pracę dydaktyczną. Ponownie zaczął nauczać na Państwowych Technicznych Kursach Zawodowych.
W 1944 roku po ponownym otwarciu Uniwersytetu Lwowskiego wrócił do pracy naukowej. Zmarł w 1945 roku na raka płuc.
Dokonania
Stefan Banach, jeden z najwybitniejszych polskich matematyków, zasłynął przede wszystkim jako twórca nowej gałęzi matematyki, a mianowicie analizy funkcjonalnej. Stworzył aksjomatyczne pojęcie przestrzeni, nazwanej od jego nazwiska przestrzenią Banacha. Ponadto zajmował się również szeregami Fouriera, szeregami ortogennymi, równaniami Maxwella, funkcjami oraz teorią miary.