 |
| Christian Albrecht Jensen - H.Ch. Andersen (1836) |
Hans Christian Andersen przyszedł na świat 2 kwietnia 1805 r. w Odense. Pochodził z prostej rodziny – jego ojciec był szewcem, a matka, która nie umiała pisać ani czytać, pracowała jako praczka. Co prawda jego babka (od strony ojca) opowiadała, że familia ta niegdyś związana była z samą rodziną królewską, jednak nie zostało to udowodnione, a kwestia do dziś pozostaje nie rozstrzygnięta. Nie zmienia to faktu, iż król Fryderyk VI opłacał w młodości część edukacji Andersena (stąd podejrzenia, że był on nieślubnym dzieckiem kogoś z królewskiej rodziny).
Hans Christian stracił ojca w wieku 11 lat. Matka wyszła ponownie za mąż, lecz wkrótce również opuściła ziemski padół, gdyż popadła w alkoholizm. W młodości przyszły pisarz spędzał wiele czasu z babcią, która zajmowała się ogrodem miejscowego przytułku dla chorych. To ona wprowadziła go w świat baśni, snując wspaniałe opowieści. Na swoje utrzymanie pracował Andersen fizycznie – początkowo uczył się różnych zawodów, aż w końcu został krawcem.
W 1819 r. Andersen podjął decyzję o wyjeździe do Kopenhagi, gdzie chciał zostać aktorem. Przyjęto go do Teatru Królewskiego ze względu na doskonały głos – sopran. Jednak po mutacji utracił swój talent. W latach 1820-1821 uczęszczał do szkoły baletowej. Wkrótce znajomi z teatru zasugerowali mu, by spróbował sił jako pisarz. Andersen poważnie potraktował ich pomysł, lecz początkowo jego dzieła były odrzucane ze względu na znaczną ilość błędów.
Jonas Collin, który od początku wierzył w jego talent, postanowił posłać go do szkoły, by nadrobił zaległości. Mężczyzna pokrył wszelkie koszta, co przyniosło efekt, chociaż Andersen lata szkoły wspominał bardzo źle. W 1829 r. zadebiutował w teatrze sztuką swojego autorstwa – „Miłość na wieży Mikołaja” (z kolei pierwsze dzieło opublikował w 1822 r. – „The Ghost at Palnatoke's Grave”).
W dalszych latach życia Andersen odbywał liczne podróże po Europie. W latach 1835-1837 zaczął publikować zbiory baśni, jednak początkowo dzieła te nie cieszyły się popularnością, a większą sławę zapewniły mu dwa inne utwory: „OT” (1836) oraz „Tylko grajek” (1837). W międzyczasie nadal podróżował, zwiedzając niemal cały Stary Kontynent. Pisał także dzieła związane z podróżami, w których przedstawiał poszczególne miejsca.
Hans Christian Andersen był osobą o niezwykle trudnym charakterze: wrażliwą, ceniącą samotność i egocentryczną. Mimo to nawiązał wiele bliskich relacji ze znanymi wówczas twórcami i filozofami (Kierkeegard, Thordvaldsen, Dickens, bracia Grimm itd.) Literat cieszył się wielkim uznaniem, czego dowodem było przyznanie mu w 1851 r. tytułu profesora.
W 1872 r. Andersen spadł z łóżka, doznając przy tym kilku poważnych ran. Nigdy już nie odzyskał pełnej sprawności. Zmarł 4 sierpnia 1875 r. Był wtedy twórcą niezwykle cenionym, uważanym nawet za „narodowy skarb” Danii.
Hans Christian Andersen - charakterystyka twórczości
Początki Andersena jako literata były niezwykle trudne. Niewykształcony mężczyzna popełniał w swoich tekstach wiele błędów, co już na początku dyskwalifikowało je i usuwało z list wydawniczych. Później, dzięki systematycznym postępom w edukacji, jego sytuacja zaczęła się poprawiać. Kolejne dzieła zyskiwały czytelników. Lata 30. przyniosły zbiory baśni jego autorstwa, lecz dzieła te nie zostały początkowo docenione. Traktowano je przede wszystkim jako przykład literatury kierowanej do dzieci i pozbawionej ważniejszych wartości. Taki sposób patrzenia na nie bardzo bolał wrażliwego twórcę. Większą sławę w tym okresie przyniosły mu dwa inne dzieła: „OT” oraz „Tylko grajek”.
Kolejne lata przyniosły liczne utwory Andersena poświęcone podróżom. Autor bardzo często opuszczał Danię, zwiedzając różne kraje europejskie. W poszczególnych „relacjach” opisywał widziane miejsca, lecz robił to w sposób bardziej filozoficzny niż dziennikarski.
W późniejszym okresie doceniono baśnie autorstwa Hansa Christiana Andersena. Dostrzeżono w nich nie tylko zwrot w stronę folkloru, ale również bogate podłoże moralne, aksjologiczne, filozoficzne i psychologiczne. Tym samym zrehabilitowano je, stawiając pośród najważniejszych dokonań duńskiego autora.
Najważniejsze dzieła Andersena
„Improwizator” (1835), „OT” (1836), „Tylko grajek” (1837).
Baśnie wydawane były w latach 1835-1837 oraz później, z różnorodną częstotliwością, aż do 1872.