Maria Kownacka z kukiełką Szewczyka Dratewki |
Biografia
Maria Kownacka urodziła się w 1894 roku w Słupie, w okolicy Kutna. Wcześnie straciła matkę, a sytuacja finansowa nie pozwoliła przyszłej pisarce na długą edukację. Przed I wojną światową Kownacka brała udział w tajnym nauczaniu – prowadziła kursy dla dorosłych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pisarka założyła szkołę i przedszkole w miejscowości Krzywda, pod Łukowem. Kownacka zainspirowana pracą pedagogiczną zaczęła pisać pierwsze opowiadania dla dzieci, które ukazywały się w „Płomyku” (pierwsze w 1919 roku). Po dwóch latach pisarka przeniosła się do Warszawy, gdzie podjęła pracę w Bibliotece Ministerstwa Rolnictwa. W 1928 roku założyła teatr kukiełkowy „Baj”. Po II wojnie światowej Kownacka całkowicie poświęciła się pracy pisarskiej. Zmarła w 1982 roku, została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim.
Charakterystyka twórczości
Maria Kownacka była pisarką, autorką sztuk dla dzieci i tłumaczką. Swoją twórczość od początku związała z najmłodszymi odbiorcami. Napisała kilkadziesiąt książek dla dzieci, a także wierszyków i słuchowisk. Na stałe wprowadziła do literatury dziecięcej postać Plastusia, którego przygody opisała najpierw w „Plastusiowym pamiętniku” (1936), a potem również w „Przygodach Plastusia” (1957) i w „Plastusiowie” (1963). Współpracowała z czasopismami „Płomyk” i „Płomyczek”, a także z „Głosem przyrody”. Jej pisarstwo prezentuje nie tylko bogactwo wyobraźni, ale także pełni funkcje dydaktyczne. Książki Kownackiej uczą poprawnych relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym szacunku, pomocy i wrażliwości na krzywdę innych. Ponadto duże znaczenie w pisarstwie autorki „Kukuryku na ręczniku” ma świat przyrody. „Kajtkowe przygody” to na przykład książeczka wtajemniczająca młodego czytelnika w życie wiejskiego gospodarstwa, a „Rogaś z doliny Roztoki” jest wzruszającą historią przyjaźni jelonka z Rózią i Józiem. Kownacka miała wyjątkową zdolność kreowania światów odzwierciedlających mechanizmy działania dziecięcej wyobraźni, która zwyczajnym przedmiotom przypisuje funkcje magiczne, jak np. w „Teatrzyku supełków”. Inne znane dziełka Kownackiej to np. „Cztery mile za piec”, „Kwiatki Małgorzatki” czy „O Kasi co gąski zgubiła”. Pisarka była laureatką wielu nagród i odznaczeń, np. Orderu Uśmiechu.