Biografia
Władysław Bełza urodził się w Warszawie w 1847 roku, a zmarł we Lwowie w 1913.
Uczęszczał do rządowego gimnazjum w stolicy, a od 1865 roku był uczniem szkoły oficerskiej w Kazaniu. W latach 1866 – 1868 studiował także w Szkole Wyższej Handlowej.
W tym czasie pisywał do kilku warszawskich tygodników – „Przegląd Tygodniowy”; „Przyjaciel dzieci”. Tam też opublikował swój pierwszy wiersz – „Deszczyk wiosenny”. Dopiero w 1867 roku po raz pierwszy ukazało się książkowe wydanie utworów Bełzy. Debiutancki tomik – „Podarek dla grzecznych dzieci” narzucając w nim poetykę swoje twórczości na najbliższe lata.
Władysław Bełza nawiązał w Krakowie kontakt z Wincentem Polem, z którym bardzo się zaprzyjaźnił. Był jego lektorem, ponieważ Pol miał poważne problemy ze wzrokiem, co uniemożliwiało mu czytanie. To dzięki niemu poeta wydał swoją kolejna książkę dla dzieci – Abecadlnik w wierszykach dla dzieci polskich.
Bełza na jakiś czas opuścił Kraków i wyjechał do Lwowa. Potem udał się w podróż do Wenecji, Padwy, Zurychu i Paryża – tam, w środowisku emigracyjnym zaprzyjaźnił się z kolei z Józefem Bohdanem Zaleskim. To właśnie Zaleski poradził mu przeprowadzkę do Poznania. Władysław Bełza wspólnie Edmundem Callierem, Klemensem Kanteckim i Władysławem Ordonem założył „Tygodnik Wielkopolski”. Stworzył również poznańskie pismo dla dzieci „Promyk”, którego sam był redaktorem.
Pisarz był bardzo zaangażowany w walkę przeciw germanizacji ludności polskiej w Wielkopolsce i na Śląsku. Za swoja aktywność narodową dostał nakaz opuszczenia państwa pruskiego. Stamtąd udał się do Pragi, a później do Lwowa, gdzie pozostał już do końca swoich dni. Tam dalej prowadził działalność redaktorską w pismach, a także był słuchaczem Uniwersytetu Lwowskiego.
W 1882 roku Bełza został zatrudniony w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich jako skryptor, a później sekretarz administracyjny i naczelnika wydawnictwa książek polskich i szkolnych.
W trakcie pobytu we Lwowie, Bełza publikował bardzo wiele z myślą o młodych czytelnikach np. Zaklęte dzwony. Legenda z dziejów polskich czy Dawni królowie tej ziemi. Treść dziejów polskich dla dzieci. W tym czasie powstał chyba najsłynniejszy zbiór wierszy Katechizm polskiego dziecka (1900 r.).
Władysław Bełza został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim w pobliżu innych słynnych Polaków.
 |
| Władysław Bełza, 1877 r./ www.wikimedia.org.pl |
Twórczość
Najważniejszym tematem w twórczości Władysława Bełzy jest Ojczyzna i wszystkie aspekty z nią związane. Bohaterowie narodowi i biblijni są w jego wierszach postawieni jako wzorce do naśladowania dla dzieci i młodzieży, stąd można stwierdzić, że jego twórczość ma charakter dydaktyczny i patriotyczny. Tego typu liryka była niezwykle popularna po powstaniu styczniowym. Wydał takie tomiki wierszy jak Z wiosny, Pieśni liryczne czy Z doli i niedoli.
Wiersze, które utrzymane są we wspomnianym nastroju patriotyczno-wychowawczym to m.in. Co kochać?, Cnoty kardynalne czy Legenda o garści ziemi polskiej. Najbardziej znany jest z autorstwa wiersza pochodzącego ze zbioru Katechizm polskiego dziecka – Wyznanie wiary dziecięcia polskiego, zaczynającego się od słynnych słów: „kto Ty jesteś? – Polak mały”.