Postimpresjonizm to zespół zjawisk obserwowany głównie w sztuce francuskiej na przełomie wieków XIX i XX. Choć ramy czasowe zostały określone wyjątkowo precyzyjnie – od 1886 r. (ostatnia wystawa impresjonistów) do 1905 (pierwsza wystawa fowistów) – nie oddaje to oczywiście w pełni zjawisk zachodzących w sztuce.
Jak wskazuje sam termin, jest to nurt następujący po impresjonizmie, wyrastający z impresjonizmu, jednak w dużej mierze odrzucający jego założenia. Z jednej strony postimpresjoniści kontynuowali zainicjowane przez impresjonistów poszukiwania kolorystyczne, z drugiej zaś – odrzucali zasadę mimesis. Według nich obraz powinien być autonomicznym dziełem sztuki. Inwencja artysty była ważniejsza niż wierne naśladowanie rzeczywistości. Ich twórczość charakteryzowała się większym ładunkiem emocjonalnym, była też bardziej subiektywna.
 |
| Georges Seurat „Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte” (1884-1886) |
O ile impresjoniści ogromny nacisk kładli na ukazanie gry świateł, o tyle postimpresjoniści dbają raczej o bogaty koloryt dzieła. Postimpresjonizm uwalnia artystę od akademickich norm. Jego zadaniem nie jest już uchwycenie przemijającej ulotnej chwili, ale oddanie swoich emocji, przemyśleń, uczuć. Stąd pewien zwrot w stronę symbolizmu.
Przedstawicielami tego nurtu byli m.in.: Vincent van Gogh („Słoneczniki”), Paul Gauguin, Paul Cézanne („Wielkie kąpiące się”) i Henri Toulouse-Lautrec, Georges Seurat („Kąpiel w Asnieres”, „Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte”) i wielu artystów związanych ze szkołą z Pont-Aven. Wielu z nich na bazie postimpresjonizmu stworzyło własne indywidualne maniery malarskie.
Postimpresjonizm stał się inspiracją dla wielu awangardowych ruchów takich jak neoimpresjonizm, symbolizm czy fowizm.